Αστικά απόβλητα ένας θησαυρός που πετάμε (1o μέρος)

Του Μάνδαλου Παναγιώτη 

Όπως πάντα στην σύγχρονη Ελληνική κοινωνία, σε κάθε ομιλία σε κάθε συγκέντρωση πολύς λόγος, πολλά χαρτιά, πολλές υποσχέσεις και στο τέλος, λόγια,  λόγια,  λόγια και είμαστε μόνο χαμένοι στην …μετάφραση. Οι λύσεις σε τελική φάση και αφού έχουμε φτάσει στο παρά πέντε της τελευταίας στιγμής και φυσικά οι αναθέσεις και οι μίζες σωρηδόν, ενώ οι λύσεις πάντα οι χειρότερες. Και φυσικά μιλάμε για το μεγάλο πρόβλημα της χώρας την διαχείριση των αστικών στερεών απορριμμάτων.

Τα αστικά απορρίμματα που κοντεύουν να μας πνίξουν με συνέπεια να υποστούμε όλες της συνέπιες σε δεύτερη φάση που αφορούν την δημόσια υγεία. Και εννοούμε δημόσια υγεία αφού μπορεί να ρυπάνουν τον επίγειο και υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα, να επιμολύνουν τα ποτάμια τις λίμνες και τις θάλασσες μας και να επιδεινώσουν την περιβαλλοντολογική κατάσταση του τόπου μας αλλά και όλης της γης.

Και όμως αυτό που εμείς δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε αποτελεί κάλλιστα έναν πλούτο, που αν διαχειριστεί σωστά, θα μπορούσε να επιφέρει πολλά κέρδη στους διαχειριστές του, που μπορεί να είναι δημοτικές, ιδιωτικές επιχειρήσεις ή ακόμα και μικτές επιχειρήσεις.

Ένα παράδειγμα θα αναφέρω την απόφαση του τότε δημάρχου Αλεξανδρούπολης Τάσου Σουλακάκη, να αρχίσει την κατασκευή του βιολογικού σταθμού και του δικτύου αποχέτευσης της πόλης που άρχισε να λειτουργεί το 1982. Μια από τις πρώτες πόλεις που απόκτησαν βιολογικό καθαρισμό πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιας κατεργασίας με αποτέλεσμα το νερό της Θάλασσας που έως τότε μπροστά από την πόλη ήτανε πράσινο να καθαρίσει σε λιγότερο από πέντε χρόνια, αφού από τον βιολογικό καθαρισμό φεύγει καθαρό νερό από λύμα που εισέρχεται και φυσικά ακόμα και η ακτή μπροστά από τον βιολογικό είναι αρίστης ποιότητας όσον αφορά την μικροβιολογική της κατάσταση. 

Τότε μεγάλες εναντιώσεις και πολεμικές..ο δήμαρχος ασχολείται με τα σκ@@α της πόλης, ο δήμαρχος δεν έχει άλλη δουλειά …και όμως σε 5 χρόνια που άρχισε να λειτουργεί το έργο, καθάρισε η πόλη από τη δυσοσμία των βόθρων που ξεχείλιζαν, καθάρισε η θάλασσα , λυτρωθήκαμε όλοι από τον βραχνά των σκ@@ων. Και κυρίως σώθηκε η υγεία όλων μας, ενώ τα λύματα δεν καταλήγουν στους απορροφητικούς βόθρους που θα μόλυναν τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα και κατά συνέπεια την θάλασσα, όπου αυτός καταλήγει, αφού είμαστε παραλιακή πόλη. 

Οι άλλες φωνές,  ήταν ότι εκεί που θα γίνει θα ρυπάνει όλον τον τόπο. Εκτός της οσμής, όμως δεν υπάρχει τίποτα το μεμπτό στους χώρους των βιολογικών, ενώ ακόμα και η οσμή μπορεί να καταπολεμηθεί με βιοφίλτρα με ζεόλιθο και μεμβράνες απορρόφησης, ενώ η λυματολάσπη με αποξήρανση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ακόμα και για λίπασμα και εμπλουτισμό χωμάτων σαν φυσικό λίπασμα μη οπορωφόρων φυτών. Βέβαια όταν σαν υπάλληλος της ΔΕΥΑ Αλεξανδρούπολης με την ιδιότητα του βιολόγου, είχα πει κάτι τέτοιο ..άκουσα από τους ειδήμονες που ήτανε τότε στην διοίκηση …..τα εξ αμάξης.

Γυρίζοντας τώρα στο θέμα μας, θα πούμε τα ίδια. Λόγια, λόγια,  λόγια. Έργα μηδέν. Οργανώσεις που αντιτίθενται και δεν προτείνουν τίποτα. Από την άλλη μελέτες που δίνουν τις ζώνες της εναπόθεσης ή της συγκέντρωσης δίπλα σε ποτάμια, χείμαρρους, λίμνες ή σε εθνικούς δρυμούς και πάρκα. Κάτι δηλαδή για να μην γίνει τίποτα. Καμιά μελέτη κανενός σοβαρού ανθρώπου για να υπάρχει βιωσιμότητα. 

Στο τέλος τίποτα. Το μόνο που γίνεται και ασχολούμαστε είναι ότι η Ε.Ε. θα βάλει υψηλά πρόστιμα. Αυτό είναι το μόνο πρόβλημα; Δεν είναι πρόβλημα η ρύπανση, η υγεία μας, η υγεία των παιδιών μας, η διατήρηση της ποιότητα ζωής και η προστασία του περιβάλλοντος και της φύσης. Αν ποτέ καταλάβουμε ότι είμαστε μέρος του φυσικού στοιχείου και όχι οι δυνάστες του και καταπατητές του τότε θα λύσουμε και το πρόβλημα της επιβίωσης μας. Όταν αθετούμε και μας νοιάζουν μόνο τα πρόστιμα δεν θα αποκτήσουμε ποτέ την ηθική και το σθένος να πολεμήσουμε τον ίδιο μας τον κάκιστο εαυτό που επιβουλεύεται την ίδια μας την ύπαρξη και ιδίως την ύπαρξη της ανθρώπινης ζωής και αυτής των επόμενων γενιών. Γιατί μετά θα μας πούνε ..σε τι κόσμο μπαμπά ή μαμά, με έχεις φέρει να ζήσω ….αν ποτέ θα είχαμε την ευθύνη αυτής της λέξης.

Το πρόβλημα θα το αναλύσουμε στο δεύτερο μέρος τους άρθρου και θα προτείνουμε και λύσεις, που ευτυχώς είναι πολλές και προσοδοφόρες, αλλά ο κοντοφλαλμισμός μας δεν τις φτάνει. Και φυσικά πολλοί φωνάζουν για την ρύπανση που θα επιφέρει ένας τέτοιος σταθμός και βιομηχανία, ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων. Και όμως δεν μας λένε τι επιπτώσεις έχουμε από τις χιλιάδες Χ.Α.Δ.Α. (Χώροι Ανεξέλεγκτης  Διάθεσης Αποβλήτων), και τους ποιο προηγμένους Χ.Υ.Τ.Α. (Χώροι Υγειονομικής ταφής Απορριμμάτων) και κανέναν Χ.Υ.Τ.Υ. (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων) αφού πρέπει να προηγηθεί η διαλογή, η ανακύκλωση, η κομποστοποίηση και ότι μείνει θάβεται σε χώρο με μόνωση των χώρων ταφής ώστε να μην ξεφύγει τίποτα στο περιβάλλον και στον υδροφόρο ορίζοντα.. 

Πως γίνεται χιλιάδες ανεξέλεγκτοι Χ.Α.Δ.Α που είναι γύρω μας, να μην μας απασχολούν αφού τα σκουπίδια χωρίς καμιά μελέτη και προοπτική, πετιούνται ανεξέλεγκτα από το είδος τους και φυσικά οι περισσότεροι είναι γεμάτοι. Ο ενταφιασμός απλώς επιδεινώνει το πρόβλημα. Χρόνια πολλά, θα περάσουν για να αποσυντεθούν όλα αυτά τα απόβλητα που αν δεν είναι ελεγχόμενα, μπορεί να είναι από τοξικά και άκρως επικίνδυνα έως απλά σκουπίδια. Και όλα αυτά θα καταλήξουν, κάποτε στο ποτήρι μας και στο τραπέζι μας.

Βέβαια γίνανε μερικές προσπάθειες για ανακύκλωση. Ο κόσμος ανταποκρίθηκε και οι κάδοι γεμίζουνε. Αλλά ποιος έκανε αυτήν την μελέτη και προσπάθεια; Τα ανακυκλώσιμα πρέπει να συγκεντρώνονται ξεχωριστά. Δεν γίνεται ανακύκλωση με σπασμένα γυαλιά, μπουκάλια, χαρτιά και πλαστικά μαζί.

Τότε κάποιος πολύ σωστά θα πει,  γιατί αγοράστηκαν οι κάδοι;. Μήπως για να πούμε ότι κάνουμε κάτι και φυσικά κάποιος δικός μας να πάρει το κάτι τις του;. Ποιος έκανε αυτήν την μοναδική μελέτη, βλακώδους ηλιθιότητας, της ενωμένης ανακύκλωσης; Για αυτά, κανένα απάντημα. Γιατί ξοδεύτηκαν λεφτά χωρίς να γίνει κάποια μελέτη για όλα αυτά; Ενώ αν συγκεντρώνονταν τα χρήματα ίσως είχαμε ακλύτερα αποτελέσματα;. Αλλά στην Ελληνική πραγματικότητα πολλά είχαν συμβεί από διασπαθισμό και κατασπατάλησης δημόσιου χρήματος …..εκεί θα σταματήσουμε;

Πολλοί φωνάζουν για την επένδυση του εργοστασίου ανακύκλωσης, ότι θα επιφέρει ρύπανση, ενώ σήμερα δεν λένε ότι ακόμα στην Ελλάδα υπάρχουν Χ.Α.Δ.Α.

Βέβαια δεν λένε τίποτα ότι οι χώροι αυτοί είναι μονωμένοι με μεμβράνες με τσιμέντο άμμο και άργιλο, τρία στρώματα που για να καταστραφούν έχουν διάρκεια ζωής έως και 500 χρόνια. Ότι ένα τέτοιο εργοστάσιο θα προσφέρει θέσεις εργασίας και απασχόλησης και θα μας απαλλάξει από τον βραχνά των σκουπιδιών που είναι πάνω και γύρω από τις πόλεις μας και συνεχώς έρχονται κοντά μας. 

Απλώς τα εργοστάσια αυτά πρέπει αν γίνουν με μελέτες, μακριά από αρχαιολογικούς χώρους, χώρους με επιφανειακά νερά, όπως ποτάμια, λίμνες, χείμαρρους, θάλασσες και εθνικούς δρυμούς. Και για του λόγου το αληθές στην πατρίδα μας χέρσες εκτάσεις υπάρχουν χιλιάδες. Και σε πολλές πόλεις και Περιφέρειες. απλώς πρέπει να θέλουμε να σώσουμε το μέλλον μας και να βγούμε από τον κακό μας εαυτό, αυτού του δεν κάνω τίποτα δεν με ενδιαφέρει τίποτα, αρκεί να είναι μακριά μου. τότε η μόνη λύση είναι να φάμε τα ίδια μας τα σκουπίδια …..

Υ.Γ. Στο 2ο μέρος θα αναλύσουμε συστήματα και τεχνικές ανακύκλωσης και κομποστοποίησης αστικών αποβλήτων, μονάδων βιοαερίου και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή ακόμα και εμφιάλωσης του βιοαερίου από την αναερόβια επεξεργασία,  όπως και ταφής υπολειμμάτων.

Ο κ. Παναγιώτης Μάνδαλος είναι Βιολόγος, Υποψήφιος Διδάκτορας του Εργαστηρίου Υγιεινής και Προστασίας Περιβάλλοντος στο Τμήμα Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και εργάζεται στο Περιφερειακό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.) Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. 

e-mail: panosmandalos@yahoo.gr

Share