Τα ήθη και τα έθιμα ενός τόπου μαρτυρούν τις βαθύτερες
ανησυχίες των ανθρώπων, όπως αυτές αποτυπώθηκαν στο πέρασμα των χρόνων. Στην
ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας οι κάτοικοι -η πλειονότητα των
οποίων έχουν τις ρίζες τους στον Πόντο και τη Μικρά Ασία- γνωρίζουν πώς να
διατηρούν ζωντανές τις παραδόσεις κυρίως μέσα από τη νέα γενιά.
Από ολόκληρη την ανατολική Μακεδονία, ιδιαίτερο ενδιαφέρον
παρουσιάζει η πολιτιστική παράδοση του νομού Δράμας, με την πλούσια λαογραφία,
τα ήθη τα έθιμα, τις γιορτές και τα διονυσιακά δρώμενα που πραγματοποιούνται
όλες τις εποχές του χρόνου.
Οι Μωμόγεροι, ένα είδος λαϊκού παραδοσιακού θεάτρου,
αναβιώνει στους Σιταγρούς και τα Πλατανιά, χωριά όπου υπάρχουν πρόσφυγες από
τον Πόντο. Η ονομασία Μωμόγεροι προέρχεται από τις λέξεις μίμος και γέρος, από
τις μιμητικές κινήσεις που κάνουν οι πρωταγωνιστές με μορφή γεροντικών
προσώπων. Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται όλο το Δωδεκαήμερο [Χριστούγεννα,
Πρωτοχρονιά και Θεοφάνια].
Στο νησί της Θάσου οι οικογένειες κρατούν ένα πολύ παλιό
έθιμο είναι το σπόρδισμα των φύλλων και γίνεται ως εξής: Κάθονται όλοι γύρω από
το αναμμένο τζάκι, τραβούν την ανθρακιά [θράκα] προς τα έξω και ρίχνουν γύρω
στα αναμμένα κάρβουνα, φύλλα ελιάς, βάζοντας στο νου τους από μία ευχή, χωρίς
να την πουν στους άλλους. Όποιου το φύλλο γυρίσει περισσότερο, εκείνου θα
πραγματοποιηθεί και η ευχή του.
Στο Δημοτικό Διαμέρισμα Μυρτοφύτου του Δήμου Ελευθερών στη
δυτική ακτή του νομού Καβάλας, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς αναβιώνει ένα
έθιμο που έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία. Τα αγόρια που θα φύγουν
στρατιώτες μέσα στη νέα χρονιά συγκεντρώνουν μεγάλες στοίβες από ξύλα στην
πλατεία. Την παραμονή του νέου χρόνου θα ανάψουν μια εντυπωσιακή φωτιά
ψέλνοντας τα κάλαντα. Στις δώδεκα ακριβώς, με το χτύπημα του ρολογιού της
εκκλησίας, ξεκινάει ένα παραδοσιακό γλέντι με τσίπουρο και γλυκά.
Στην πόλη της Καβάλας, πολλοί κάτοικοι διατηρούν ακόμα
κάποια από τα έθιμα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη,
όπως το σπάσιμο του ροδιού μπροστά στην είσοδο του σπιτιού για καλή τύχη, αλλά
και η μεταφορά μίας πέτρας -συνήθως από το μικρότερο μέλος της οικογένειας- στο
εσωτερικό του σπιτιού για να είναι στέρεο το σπίτι και γερή ολόκληρη η
οικογένεια τη νέα χρονιά.
Στο δημοτικό διαμέρισμα Ποδοχωρίου του Δήμου Ορφανού στα
δυτικά του νομού Καβάλας, την πρώτη ημέρα κάθε νέου χρόνου διατηρούν ακόμα
αναλλοίωτο το έθιμο του "ποδαρικού", όπου τα πιο μικρά παιδιά
επισκέπτονται όλα τα σπίτια του οικισμού μπαίνοντας μέσα σε αυτά με το δεξί
πόδι, λένε ευχές στους νοικοκύρηδες του σπιτιού και δέχονται γλυκά και δώρα.
Στα Άβδηρα της Ξάνθης, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς
ορισμένες οικογένειες δε ζυμώνουν βασιλόπιτα, αλλά, ανοίγουν φύλλο και
παρασκευάζουν μία πίτα με πράσο, κιμά και μπαχαρικό κύμινο. Μέσα στην πρασόπιτα
βάζουν το φλουρί. Η πίτα ψήνεται σε παραδοσιακό ταψί το σινί και τα παλιότερα
χρόνια σερβίρονταν πάνω σε χαμηλό ξύλινο τραπέζι, το σορβά.
0 ΣΧΟΛΙΑ:
Δημοσίευση σχολίου