Τα παράξενα της ψυχολογίας (μέρος πρώτο)

6 Αυγ 2013

Τα παράξενα της ψυχολογίας (μέρος πρώτο)

Του Γεωργίου Τσανάκα Mres

Ψυχολόγου-Παιδοψυχολόγου

Αυτή τη φορά η στήλη θα ασχοληθεί με κάτι διαφορετικό. Θα αφήσουμε για λίγο στην άκρη διάφορες αναπτυξιακές διαταραχές και σύγχρονα κοινωνικά θέματα-προβλήματα και θα εστιάσουμε σε 2 σπάνια σύνδρομα.

Σύνδρομο της Στοκχόλμης (Stockholm Syndrome): Όλα ξεκίνησαν στις 23 Αυγούστου του 1973 όταν δύο οπλισμένοι εγκληματίες εισέβαλαν στην Sveriges Kreditbank, στο Normalstong της Στοκχόλμης. Οι ληστές κράτησαν αιχμαλώτους 4 υπαλλήλους της τράπεζας για περίπου 131 ώρες! Οι υπάλληλοι αν και κακομεταχειρισμένοι κατά τη διάρκεια της ληστείας, μετά το πέρας αυτής, όταν έδωσαν συνεντεύξεις στα ΜΜΕ, υποστήριξαν τους δράστες και συνέχιζαν να τους υποστηρίζουν για πολλά χρόνια μετά την απελευθέρωσή τους!

Σύνδρομο της Στοκχόλμης λοιπόν, αποκαλείται η πνευματική διαταραχή όπου οι όμηροι ή οι αιχμάλωτοι ταυτίζονται και τρέφουν συμπάθεια και θετικά συναισθήματα προς αυτούς που τους αιχμαλώτισαν. Μάλιστα, πολλές φορές οι όμηροι υπερασπίζονται τους δράστες και αρκετές φορές έλκονται ερωτικά. Στην ουσία, οι αιχμάλωτοι, νιώθουν αδύναμοι και ανήμποροι να αντιδράσουν και εξαρτώνται απόλυτα από τους δράστες ελπίζοντας για την επιβίωσή τους. Ο όρος αυτός καθιερώθηκε από το Σουηδό ψυχίατρο και εγκληματολόγο Nils Bejerot που βοήθησε την αστυνομία κατά τη διάρκεια της ληστείας της τράπεζας.

Το 2007, μια ιστορία της εφημερίδας “Guardian” (η εφημερίδα δεν θέλησε να αποκαλύψει το όνομα και χρησιμοποίησε ψευδώνυμο) σόκαρε όλο τον κόσμο. Από την ηλικία των 6, η πρωταγωνίστρια της ιστορίας Liza, ένιωσε μια βαθιά επιθυμία να χάσει και τα δύο της πόδια. Θεωρούσε πως δεν ήταν δικά της, δεν της ανήκαν. Την άνοιξη του 2007, προσπάθησε να «ξεφορτωθεί» το ένα της πόδι, χωρίς επιτυχία, βυθίζοντάς το σε παγοκρυστάλλους για μία ώρα! Μετά από λίγο καιρό, κράτησε το πόδι της μέσα σε πάγο για 4 ώρες αλλά πάλι δεν τα κατάφερε. Τον Ιούνιο του 2007, ενώ σχεδίαζε την Τρίτη της απόπειρα, το ταλαιπωρημένο της πόδι μολύνθηκε και οι γιατροί αναγκάστηκαν να της το κόψουν. Σύμφωνα με την εφημερίδα η Liza ήταν χαρούμενη και για πρώτη φορά ένιωθε πλήρης, πως πραγματικά ζει!

Ο όρος αποτεμνοφιλία (Apotemnophilia) πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τους ψυχολόγους Gregg Furth και John Money το 1977. Πλέον είναι γνωστή με την ονομασία Διαταραχή Σωματικής Ταυτότητας και Αρτιότητας (Body Identity Integrity Disorder). Με τον όρο αυτό περιγράφεται μια σπάνια ψυχολογική και ψυχιατρική νόσος, κατά την οποία ο ασθενής θέλει να κόψει ένα άκρο του, προκειμένου να αισθανθεί καλύτερα. Σε αυτή την ασθένεια, το κέντρο που συντονίζει την ομοιόσταση του σώματος (την σωστή λειτουργία του) και την εξωτερική αντίληψη της όλης σωματικής ακεραιότητας σε σχέση με τον περιβάλλον, υπολειτουργεί. Έτσι, το ίδιο το σώμα θεωρεί κάποιο μέλος του ή κάποια άλλη ενέργεια του τελείως περιττή και θέλει να την αποτινάξει προκειμένου να αποφύγει το άγχος. Συνήθως σε αυτές τις καταστάσεις ο ασθενής επικαλείται ψεύτικη συμπτωματολογία για να οδηγηθεί στο χειρουργείο και να προκαλέσει κάποιον ακρωτηριασμό! Βλέπουμε, λοιπόν, πως επιβάλλεται η έγκαιρη διάγνωση πριν καταφύγει το άτομο σε έναν ακρωτηριασμό καθώς και άμεση θεραπεία σε ψυχολογικό και ψυχιατρικό επίπεδο.