Σχολιασμός: Κείμενα Κοινής Λογικής και όχι Προφητείες - Μάκης Μουρατίδης

Το παρακάτω κείμενο συντάχθηκε και δημοσιεύθηκε στα ΜΜΕ της Δράμας πριν ένδεκα (11) περίπου χρόνια και αναδημοσιεύτηκε πριν επτά (7). Έκτοτε δεν άλλαξαν και πολλά πράγματα (το μόνο ίσως σημαντικό νέο στοιχείο για την περιοχή μας μετά το 2005 είναι η ολοκλήρωση της Εγνατίας με τη σημερινή της μορφή και ο σχεδιασμός σε επίπεδο ΕΕ για τον οδικό άξονα 61). Θεωρώντας ότι το κείμενο θα συμβάλει θετικά στους προβληματισμούς, όχι μόνο κατά την τρέχουσα  διαβούλευση 

για το χωροταξικό της Περιφέρειας, αλλά εν γένει για την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής μας, το αναδημοσιεύω προσδοκώντας να ληφθεί υπόψη, έστω και ελάχιστα, από όσους ασχολούνται με τα θέματα αυτά (κυρίως στον χώρο της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης). Το ενδεχόμενο να αναδειχθούν ζητήματα τοπικής ανάπτυξης αυτού του είδους στον πολιτικό διάλογο μεταξύ των υποψηφίων βουλευτών ή εκπροσώπων των κομμάτων κατά την τρέχουσα προεκλογική περίοδο, το αποκλείω.

                                                                  

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ  ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ

ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΠΡΩΤΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΝΩΝΟΥΝ

             

Τους τελευταίους μήνες γινόμαστε μάρτυρες συζητήσεων αλλά και αντεγκλήσεων μεταξύ πολιτικών προσώπων και εκπροσώπων φορέων των Νομών της Περιφέρειας Α.Μ.-Θράκης σχετικά με την ύπαρξη ή μη περιφερειακής συνείδησης. Η συζήτηση αυτή γίνεται κατά την άποψή μου σε λανθασμένη βάση και ευκαιριακά λόγω της συγκεκριμένης συγκυρίας.

Η περιφερειακή συνείδηση θα οικοδομηθεί και θα αναπτυχθεί εξετάζοντας και προωθώντας σε πρώτη φάση αυτά που μας  ΕΝΩΝΟΥΝ  και όχι αυτά που μας ΔΙΧΑΖΟΥΝ.

             

Αντί λοιπόν οι εκπρόσωποί μας στους τρεις νομούς να παρατηρούν κοντόφθαλμα τις εξελίξεις και να ασχολούνται στενά με τα του οίκου τους, θα πρέπει κατά την άποψή μου να αναλάβουν πρωτοβουλίες για κοινή δράση σε συγκεκριμένα ζητήματα που αφορούν την ευρύτερη περιοχή.

             

Ας αναφέρουμε λοιπόν μερικά παραδείγματα τα οποία ΣΗΜΕΡΑ θα μπορούσαν να αποτελέσουν θέματα ΚΟΙΝΗΣ προσπάθειας των τριών νομών Δράμας-Καβάλας-Ξάνθης .

1.Αναπτυξιακή, Χωρική και Λειτουργική αλληλεξάρτηση των τριών αστικών κέντρων Δράμας-Καβάλας-Ξάνθης.

           

Μέσα από μια σειρά πρόσφατων μελετών (Λουκάκης Π., Θεοδωρά Γ. Τάσεις

εξέλιξης του Δικτύου Αστικών Κέντρων στην Περιφέρεια Α.Μ.-Θράκης 1997,-Λουκάκης Π.,Δεμαθάς Ζ. και άλλοι Τοπικά Αναπτυξιακά Προγράμματα ΟΤΑ Νομών Δράμας-Καβάλας-Ξάνθης,2001) προκύπτει ότι :

<< τα τρία αστικά κέντρα (Δράμα-Καβάλα-Ξάνθη) μπορούν να συντεθούν ως ένα  ΕΝΙΑΙΟ ΑΣΤΙΚΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ μορφής ‘ V ‘ αποκτώντας  τον χαρακτήρα ενός  ΕΝΙΑΙΟΥ ΠΟΛΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ  ενταγμένου τόσο στην εθνική, όσο και στην ευρωπαϊκή πολιτική για τη  χωρική ανάπτυξη των περιφερειών της Ευρώπης. Η αστική ανάπτυξη αυτού του τύπου θα συμβάλλει αφενός στην άμβλυνση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων στην Περιφέρεια Α.Μ.Θ. και αφετέρου στη δημιουργία διαπεριφερειακών συνεργασιών και διασυνδέσεων προς τις Βαλκανικές και Ανατολικοευρωπαϊκές χώρες >>.

Σε συνέχεια λοιπόν των παραπάνω διαπιστώσεων προκύπτουν εξόχως ενδιαφέρουσες κατά την άποψή μου αναπτυξιακές προτάσεις διανομαρχιακής και διαδημοτικής συνεργασίας :

α) Εκπόνηση ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ το οποίο θα ρυθμίζει πολεοδομικά τον αστικό και περιαστικό χώρο στην αστικοποιούμενη ζώνη Δράμα-Καβάλα-Ξάνθη ( Μουρατίδης Μ.,Τζήμου Ε., Χατζηαϊβάζ Ι. Πρόταση Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Ν. Δράμας , 2003 ).

Προτείνεται ουσιαστικά η ανάλυση και ερμηνεία των έντονων τάσεων αναπτυξιακής , χωρικής και λειτουργικής αλληλεξάρτησης των τριών αστικών κέντρων και εντέλει η συνολική ρύθμιση των λειτουργικών (κατοικία, υπηρεσίες κλπ) και παραγωγικών (βιομηχανία, εμπόριο κλπ ) δραστηριοτήτων στην ευρύτερη αστικοποιούμενη περιοχή που προσδιορίζεται από τον άξονα Προσοτσάνη-Δράμα-Κρηνίδες-Καβάλα-Ξάνθη.

Μία τέτοια συνολική ρύθμιση (η οποία βέβαια διαδικαστικά θα αναφέρεται χωριστά για κάθε Δήμο) θα επιφέρει σημαντικά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη και θα δώσει την ευκαιρία στην Αυτοδιοίκηση να ασκήσει οργανωμένα και αποτελεσματικά τον αναπτυξιακό της ρόλο εξοικονομώντας παράλληλα σημαντικούς πόρους οι οποίοι σήμερα  διαχέονται στον χώρο απρογραμμάτιστα.

β) Σε άμεση συνάρτηση με την προηγούμενη είναι και η πρόταση για ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΥ ΤΑΧΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ  (δηλ. χωρίς ισόπεδους κόμβους) ΔΡΑΜΑΣ-ΚΑΒΑΛΑΣ.

Ο σημερινός οδικός άξονας με τις σχεδιαζόμενες βελτιώσεις του  (παρακάμψεις οικισμών Αγίου Αθανασίου, Δοξάτου, Κρηνίδων, Αμυγδαλεώνα) όταν μετά από αρκετά χρόνια ολοκληρωθεί θα είναι ξεπερασμένος.

Ο προτεινόμενος αυτοκινητόδρομος ταχείας κυκλοφορίας θα μπορεί να λειτουργήσει μελλοντικά ως πραγματικός κάθετος άξονας της Εγνατίας με πολλαπλά οφέλη ( π.χ. το τελωνείο Εξοχής και το λιμάνι της Καβάλας θα είναι πλέον κοινές  υποδομές των δύο νομών, ενώ η δραματική μείωση της χρονοαπόστασης ’’τόπος κατοικίας-τόπος εργασίας ‘’θα διευκολύνει την κινητικότητα των εργαζομένων από νομό σε νομό ξεπερνώντας έτσι τα τεχνητά τείχη που σήμερα ορθώνονται).

2.  Ανάπτυξη Περιοχής Ροδόπης – Νέστου

Αναφερόμαστε στην ορεινή περιοχή που προσδιορίζεται από την οροσειρά  της Κεντρικής Ροδόπης και τη λεκάνη απορροής του ποταμού Νέστου. Μία περιοχή η οποία όχι μόνο δεν διαχωρίζει αλλά αντίθετα ενοποιεί τους τρεις νομούς. Οι κοινές προσπάθειες για την ανάπτυξη της περιοχής ξεκίνησαν από τις τρεις ΤΕΔΚ των Νομών Δράμας-Καβάλας-Ξάνθης πριν από δεκαπέντε περίπου χρόνια αρχικά μέσω του Προγράμματος Οικοανάπτυξης Ροδόπης-Νέστου και αργότερα μέσα από Κοινοτικές Πρωτοβουλίες (π.χ. LEADER ) ή Προγράμματα (π.χ. ΕΠΠΕΡ ).

Ωστόσο η ανάδειξη της συγκεκριμένης περιοχής ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΟΡΟΥ Ευρωπαϊκής εμβέλειας δεν μπορεί να γίνει μεμονωμένα ούτε από το Δήμο Παρανεστίου ούτε από το Δήμο Σταυρούπολης. Το ζήτημα αυτό αφορά κατά πρώτο λόγο τους τρεις νομούς και κατά δεύτερο ολόκληρη την Περιφέρεια Α.Μ.-Θράκης.

Στο πεδίο αυτό λοιπόν πρέπει να συναντηθούν οι φορείς των τριών νομών και να αναζητήσουν κοινούς δρόμους σε ζητήματα όπως η ανάδειξη των μοναδικών οικολογικών πόρων όπως το Παρθένο Δάσος Φρακτού, τα Στενά και το Δέλτα του Νέστου, η δασική διαχείριση, η ορθολογική διαχείριση και βελτίωση των βοσκοτόπων, ο προσανατολισμός για παραγωγή αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων υψηλής ποιότητας και η καθετοποίησή τους κλπ.

Θα πρέπει να αναληφθούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες από τους φορείς της Διευρυμένης Ν.Α. Δράμας-Καβάλας-Ξάνθης, ούτως ώστε να ενεργοποιηθεί ο ήδη συγκροτημένος από το ΥΠΕΧΩΔΕ αλλά εν υπνώσει ευρισκόμενος σήμερα ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΡΟΣΕΙΡΑΣ ΡΟΔΟΠΗΣ. Είναι βέβαιο ότι εάν ο συγκεκριμένος Φορέας λειτουργήσει σύμφωνα με την διεθνή εμπειρία , τότε αυτός θα αναδειχθεί σε πραγματικό ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΦΟΡΕΑ της ευρύτερης περιοχής.

3. Εξόρυξη - Αξιοποίηση Μαρμάρου

Το μάρμαρο είναι ένας φυσικός πόρος που χαρακτηρίζει από κοινού τους τρεις Νομούς. Άλλωστε οι εξορυσσόμενες ποσότητές του στην περιοχή ξεπερνούν κατά πολύ το 50% της πανελλήνιας παραγωγής. Με κάποια δόση υπερβολής  ίσως μπορούμε να πούμε ότι οι νομοί Δράμας-Καβάλας-Ξάνθης αποτελούν το λατομείο μαρμάρου της χώρας.

Όταν η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, είτε με αποφάσεις του Νομαρχιακού Συμβουλίου, είτε μέσω των υπηρεσιών της (Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Βιομηχανίας) εμπλέκεται άμεσα, όταν η Τοπική Αυτοδιοίκηση, είτε γνωμοδοτεί για αδειοδοτήσεις, είτε  εισπράττει τέλη από τα λατομεία, είναι παράδοξο να θεωρούμε ότι η ανάπτυξη του κλάδου μαρμάρου αφορά μόνο τους βιομηχάνους ή τους επαγγελματίες του χώρου.

Η σύνταξη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου εξειδικευμένου για το προϊόν αυτό απαιτεί πρώτιστα τη συνεργασία όλων των φορέων. Το σχέδιο αυτό μπορεί να περιέχει συγκεκριμένες προτάσεις που θα οδηγήσουν, είτε σε πολιτικές δεσμεύσεις για συγκροτημένες διεκδικήσεις από την κεντρική εξουσία , είτε σε απάλειψη  γραφειοκρατικών διαδικασιών από τις υπηρεσίες, είτε  στην κατασκευή υποδομών για διευκόλυνση των ιδιωτικών  επενδύσεων κλπ.

Τα παραδείγματα που αναφέρθηκαν παραπάνω δεν εξαντλούν βέβαια τα ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος των τριών νομών.

Π.χ. η αξιοποίηση του φυσικού αερίου (ο αγωγός διατρέχει τους τρεις νομούς) για οικιακή, βιομηχανική ή αγροτική χρήση  (θερμοκηπιακά πάρκα) αποτελεί ένα άλλο σοβαρότατο ζήτημα το οποίο θα πρέπει να μας απασχολήσει τόσο για τη φάση σχεδιασμού όσο και για τη φάση διαχείρισης (εταιρίες διαχείρισης φυσικού αερίου)

ΥΓ. Τελικά ΔΕΝ εξισώνονται τα επενδυτικά κίνητρα των νομών Δράμας και Καβάλας με αυτά της Θράκης. Εξισώνονται όμως με αυτά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για άλλη μία καθαρή ήττα της ελληνικής περιφέρειας. Ή αν θέλετε, για άλλη μία νίκη του συγκεντρωτισμού απέναντι στην αποκέντρωση.

     

Πρέπει από σήμερα οι φορείς των τριών νομών να ξεκινήσουν μεθοδικά μία ειλικρινή συζήτηση και να καταλήξουν σε κοινές θέσεις για το νέο Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων και τα επενδυτικά κίνητρα που θα οριστικοποιηθούν το 2006-2007. Ο κίνδυνος είναι κοινός και έχει ονοματεπώνυμο : «Αθηναϊκό Κράτος».

                                                                     Μάκης Μουρατίδης

                                                                     

Share