6 Φεβ 2013

Ψυχογενής ανορεξία, χαρακτηριστικά, αίτια και θεραπεία


Του Γεωργίου Τσανάκα Mres
Ψυχολόγου-Παιδοψυχολόγου

Η Ψυχογενής Ανορεξία (Anorexia Nervosa) ή απλώς ανορεξία, αποτελεί μια από τις όλο και συχνότερες διαταραχές διατροφής της σύγχρονης κοινωνίας στην οποία ζούμε.

Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η συνεχής άρνηση πρόσληψης τροφής (ασιτία) και κατά συνέπεια η άρνηση διατήρησης του βάρους του σώματος πάνω από το ελάχιστο φυσιολογικό όριο για την ηλικία και το ύψος, καθώς και ο έντονος φόβος ότι το άτομο θα γίνει παχύ, ακόμα κι όταν είναι υπερβολικά αδύνατο!!!



    Οι παράγοντες (αίτια) που οδηγούν στην Ψυχογενή Ανορεξία ποικίλουν. Κοινή αποδοχή όλων των ειδικών είναι ότι το Ανορεκτικό άτομο υποφέρει από την αίσθηση αδυναμίας ελέγχου του περιβάλλοντος του, καθώς και από σύγχυση ταυτότητας, ενώ έχει κακή αντίληψη της σωματικής του κατάστασης και λειτουργία των βασικών του αισθήσεων. Μέσω της διαταραχής αυτής, επιχειρεί να οριοθετήσει τον ψυχισμό του και το σώμα του. Προσπαθεί, με άλλα λόγια, να αποκτήσει για πρώτη φορά τον έλεγχο του περιβάλλοντος μέσα από τις ανορεκτικές πράξεις (Ψυχολογικοί παράγοντες). Ελέγχοντας δηλαδή το σώμα του, ελέγχει για πρώτη φορά το περιβάλλον του.


    Οι διατροφικές αυτές δυσλειτουργίες είναι πιθανό να προέρχονται από προβληματικές σχέσεις με τα σημαντικά άτομα κατά την παιδική ηλικία και κυρίως το οικογενειακό περιβάλλον. Οι γονείς των ανορεκτικών περιγράφονται ως εξαιρετικά απαιτητικοί από τα παιδιά τους, θέτουν υψηλούς στόχους και θέλουν τα παιδιά τους να είναι επιτυχημένα και να ξεχωρίζουν. Αγνοούν όμως ότι κύριοι παράγοντες για τα παραπάνω αποτελούν η αγάπη, η συνεχής φροντίδα και η άνευ όρου αποδοχή και στήριξη. Επομένως τα άτομα αυτά βρίσκονται σε μια σύγχυση νιώθοντας ότι αποκτούν αξία μόνο μέσα από τα επιτεύγματα και την ικανοποίηση των γονιών τους. Όταν λοιπόν δεν συμβαίνει αυτό, νιώθουν την ανάγκη να παρουσιάσουν την πιο πειθαρχημένη πλευρά του εαυτού τους: ελέγχουν το βάρος τους, πιστεύουν ότι έχουν καταφέρει κάτι το αξιέπαινο και περιμένουν την κατάλληλη επιβράβευση.

    Στην σύγχρονη κοινωνία μας το λεπτό σώμα και η εξωτερική εμφάνιση παίζουν όλο και πιο σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση κοινωνικών και προσωπικών σχέσεων ακόμη και στην εύρεση εργασίας. Έτσι λοιπόν τα αρνητικά σχόλια και η δυσαρέσκεια για το σώμα, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η κοινωνική ανασφάλεια και η συνεχής προβολή του αδύνατου σώματος από τα Μ.Μ.Ε. είναι κάποιοι κοινωνικοπολιτισμικοί παράγοντες που αυξάνουν την ευαλωτότητα στις διαταραχές διατροφής και πιέζουν κυρίως τις γυναίκες για συνεχή δίαιτα.


    Η είσοδος στην εφηβεία συνδυάζεται με πολλές σωματικές αλλαγές (ύψος, βάρος) με αποτέλεσμα ο έφηβος ακόμη και ο ενήλικας (καθώς βιώνει και ο ίδιος μερικές σωματικές αλλαγές) να τις βλέπουν με εχθρικό μάτι. Έτσι, γεννιέται ένας νέος φόβος για το σώμα και μέσα από τις Ανορεκτικές πράξεις το άτομο θέλει να διατηρήσει το σώμα του όπως ακριβώς ήταν πριν (Ψυχολογικοί παράγοντες).

    Βλέπουμε λοιπόν πως η Ψυχογενής Ανορεξία αποτελεί μια σύνθετη, σοβαρή και συχνά χρόνια ψυχοπαθολογική κατάσταση. Η θεραπεία της απαιτεί συνεχής προσπάθεια και προσοχή και ένα πλάνο που θα προσαρμόζεται κάθε φορά στις ιδιαιτερότητες του ατόμου και στα εκάστοτε αίτια και άρα κρίνεται απαραίτητη η βοήθεια και η στήριξη από έναν Ψυχολόγο ή/και ειδικό υγείας.
 

Γεώργιος Α. Τσανάκας Mres
Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος
Βεργίνας 37, Δράμα
6944809051 & 2521400312
e-mail: george_tsan@yahoo.com