Φυλή στην Τουρκία μιλάει αρχαία ελληνικά – ποντιακά!

Μπορεί οι περισσότεροι νεοέλληνες να γνωρίζουν ελάχιστα ή να αγνοούν παντελώς την αρχαία ελληνική γλώσσα… όχι όμως και μία απομονωμένη κοινότητα στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, στη βορειοανατολική Τουρκία.

  

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Βρετανικού Independent, περίπου 5.000 άνθρωποι φαίνεται ότι μιλούν μία διάλεκτο που πλησιάζει εκπληκτικά στην αρχαία ελληνική γλώσσα.

Όπως επισημαίνουν ειδικοί γλωσσολόγοι μέσω αυτής της διαλέκτου μπορούν να εξάγουν πολύ σημαντικά συμπεράσματα για τη γλώσσα του Σωκράτη και του Πλάτωνα, καθώς και το πώς αυτή εξελίχθηκε.

Η κοινότητα ζει σε ένα σύμπλεγμα χωριών κοντά στην τουρκική πόλη της Τραπεζούντας, όπου κάποτε ήταν η αρχαία περιοχή του Πόντου.

Οι γλωσσολόγοι διαπίστωσαν ότι η διάλεκτος, Romeyka, μια ποικιλία από ποντιακά ελληνικά, έχει δομικές ομοιότητες με την αρχαία ελληνική που δεν παρατηρούνται σε άλλες μορφές της γλώσσας που ομιλείται σήμερα. Επίσης η Romeyka παρουσιάζει και πολλές ομοιότητες με το αρχαίο λεξιλόγιο.

Όπως λέει η λέκτορας Φιλολογίας Ιωάννα Σιταρίδου του Πανεπιστημίου του Cambridge «η χρήση του απαρεμφάτου έχει χαθεί στα νέα ελληνικά. Όμως, στα Romeyka έχει διατηρηθεί».

Μια πιθανότητα είναι ότι οι ομιλητές αυτής της διαλέκτου είναι οι απευθείας απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων που ζούσαν κατά μήκος των ακτών της Μαύρης Θάλασσας πριν από τον 6ο ή 7ο αιώνα π.Χ., όταν η περιοχή αποικίστηκε αρχικά.

Αλλά είναι επίσης πιθανό να είναι απόγονοι αυτόχθονων πληθυσμών ή μίας μεταναστευτικής φυλής οι οποίοι αναγκάστηκαν να μιλούν τη γλώσσα των αρχαίων ελληνικών αποικιοκρατών.

Οι κάτοικοι της συγκεκριμένης περιοχής είναι ευσεβείς μουσουλμάνοι, γι΄ αυτό και είχαν το δικαίωμα να παραμείνουν στην Τουρκία μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923

     Romeyka             Αρχαία Ελληνικά

·          ipìne                        ειπείν     

·          pathίne                  παθείν

·          apothanίne             αποθανείν

·          piίne                        πιείν

·          iδίne                        ιδείν

·          fiίne                         φυγείν

·          evrίne                     ευρείν

·          kamίne                    καμείν

·          faίne                       θαγείν

·          mathίne                 μαθείν

·          erthéane               ελθείν     

·          menίne                  μενείν

·          katevine                καταβήναι

·          embine                  εμβήναι 

·          evjine                    εκβήναι

·          epiδeavine             αποδιαβήναι

·          kimethine               κοιμηθήναι

·          xtipethine               κτυπηθήναι

·          evrethine                ευρεθήναι

·          vrasine                    βρχήναι

·          raine                       ραγήναι

Ağrodesme (Άγραδέσμε)

Ağrompelo (Αγράμπελο)

Ağrio mavro  Botano (Άγριο μάυρο βότανο)

Ağrogalatitsa (Αγρογαλατίτσα)

Ağrokomarao (Άγροκόμαρο)

Ağro kukukavanka (Αγρο κουκουβάγκα)

Ağroliftokari (Άγρο λιφτοκάρι)

Ağromantatsi (Άγρο μαντάτσι)

Ağromatsidali (Άγρο ματσιδάλι)

Aleğahanto (Αλεγάχαντο)

Aleksandro (Αλεξάνδρο)

Alefritra (Αλευρίτρα)

Ampelitsa (Αμπελίτσα)

Anitsi (Ανίτσι)

Anitsoxorto (Ανιτσόχορτο)

Arkani (Αρκάπι)

Arkathamni (Αρκοθάμνι)

Arkolahano (Αρκολάχανο)

Arkotsupado (Αρκοτσούπαδο)

Asprahanto (Ασπράχαντο)

Ahanti (Αχάντι)

Ahantomoro (Αχαντόμορο)

Vaği (Βαγή)

Vlante (Βλάντε)

Vovoro (Βόβοχο)

Vudoğlovi (Βουδογλόνι)

Vuterohorto (Βουτερόχορτο)

Vredi (Βρέδι)

Vrio (Βρίο)

Gedurahanto (Γαιδουράχαντο)

Galatitsa (Γαλατίτσα)

Galatohorto (Γαλατόχορτο)

Gethihorto (Γεθιρόχορτο)

Glikorizo (Γλυκόριζο)

Gongilitra (Γογγυλίτρα)

Gumede (Γουμέδε)

Grinzilitra (Γρινζιλίτρα)

Grintra (Γρίντρα)

Dezme (Δέζμε)

Domari (Δομάρι)

Dromofilo (Δρομόφιλο)

Ergode (Εργόδε)

Zakutohorto (Ζακουτόχορτο)

Zarzela (Ζαρζέλα)

Zarzeletra (Ζαρζελέτρα)

Zerkaditsa (Ζερκαδίτσα)

Zumahi (Ζουμάχι)

İlopi (Ηλόπι)

İmera desme (Ήμερα δέσμε)

İmero komari (Ήμερο κομαρι)

İmero mantatsi (Ήμερο μαντάτσι)

İmero matsidali (Ήμερο ματσιδάλι)

İmero mavro votano (Ήμερο μάυρο βότανο)

Thomari (Θομάρι)

Kazmatsi (Καζμάτσι)

Kezağohorto (Καιζαγόχορτο)

Kanavi (Κανάβι)

Kanaro (Κάπαρο)

Karditsa (Καρδίτσα)

Karenesi (Καρενέσι)

Kastanikas lori (Καστανικας λορί)

Katena (Κάτενα)

Katenohorto (Κατενόχορτο)

Kveni (Κεβενί)

Kelmesi (Κελμέσι)

Kilitsi (Κιλίτσι)

Kintea (Κιντέα)

Kiormene (Κιορμένε)

Konkorohi (Κογκορόχι)

Kokinahanto (Κοκινάχαντο)

Kolonkitholori (Κολογκιθολόρι)

Kolonohorto (Κολονόχορτο)

Kolotura (Κολοτούρα)

Komari (Κομάρι)

Kontohorto (Κοντόχορτο)

Kopalohorto (Κοπαλόχορτο)

Kukarahanto (Κουκαράχαντο)

Kukuvağia (Κουκουβάγια)

Kukohorto (Κουκόχορτο)

Kunturohorto (Κουντουρόχορτο)

Kursohorto (Κουρσόχορτο)

Kusuti (Κουσούτι)

Kuspika (Κουσπίκα)

Kreni (Κρένι)

Kilitsi (Κυλίτσι)

Kintea (Κυντέα)

Lathsiri (Λαθίρι)

Lapazo (Λάπαζο)

Lapidohorto (Λαπιδόχορτο)

Levori (Λεβόρι)

Lihtsi (Λίχτσί)

Likopari (Λυκοπάρι)

Mazaro (Μάζαρο)

Mantaki (Μαντάκι)

Masuri (Μασούρι)

Matsidali (Ματσιδάλι)

Mavrahanto (Μαυράχαντο)

Mekesitra (Μελεσιδίτρα)

Minzolohi (Μινζολόχι)

More (Μόρε)

Nedrofilo (Νεδρόφιλο)

Nerohorto (Νερόχορτο)

Ormukeni (Ορμουκένι)

Ormohorto (Ορμόχορτο)

Uriohorto (Ουριόχορτο)

Palafohorto (Παλαφόχορτο)

Paputsohorto (Παπουτσόχορτο)

Parpeteni stipika (Παρπετενι στίπικα)

Parharo çiçeko (Παρχαρο τσίτσεκο)

Parharohorto (Παρχαρόχορτο)

Peğadohorto (Πεγαδόχορτο)

Peğaditsa (Πεγαδίτσα)

Pentikolathiritra (Πεντικολαθιρίτρα)

Petalitra (Πεταλίτρα)

Piperitsa (Πιπερίτσα)

Podaritra (Ποδαρίτρα)

Podarohorto (Ποδαρόχορτο)

Pulikohorto (Πουλικόχορτο)

Pumpuroçiçeko (Πουμπουροτσίτσεκο)

Prases (Πράσες)

Pamatitsa (Ραματίτσα)

Saluti (Σαλούτι)

Sidirohorto (Σηδιρόχορτο)

Sintza (Σίντζα)

Skilkaklitra (Σκυλκακαλίτρα)

Skilohorto (Σκυλόχορτο)

Spathohorto (Σπαθόχορτο)

Spahtukeni (Σπαχτουκένι)

Spentami (Σπεντάμι)

Stanpolika (Στανπολίκα)

Starohorto (Σταρόχορτο)

Stahi (Στάχι)

Stahomata (Σταχόματα)

Stipika (Στίπικα)

Çeohorto (Τσαιόχορτο)

Çali (Τσάλι)

Çiletura (Τσηλετούρα)

Çerçi (Τσέρτσι)

Çinkari (Τσιγκάρι)

Çimahtaki (Τσιμαχτάκι)

Çimpona (Τσιμπόνα)

Çimponohorto (Τσιμπονόχορτο)

Çihonolopi (Τσιχονολόρι)

Çuncuha (Τσουντζούχα)

Çuranea (Τσουρανέα)

Çuğari (Τσυγάρι)

İdrofilo (Υδρόφιλο)

Farfaroçiçeko (Φαρφαροτσίτσεκο)

Fidohorto (Φιδόχορτο)

Furçohoto (Φουρτσόχορτο)

Fusnitsa (Φουσνίτσα)

Frahnihtra (Φραχνίχτρα)

Fteri (Φτερί)

Halvani (Χαλβάνι)

Hamokerasa (Χαμοκέρασα)

Havani (Χανάπι)

Hantoko (Χαντόκοκο)

Hapsimati (Χαψιμάτι)

Şiapukes (Χιάπουκες)

Şinetitsa (Χινετίτσα)

Şionapi (Χιονάρι)

Hloro (Χλορό)

Husnitsa (Χουσνίτσα)

Htinari (Χτυπάρι)

Htiparitsa (Χτυπαρίτσα)

Htipedire (Χτυπεδίρε)

Psomomirihtra (Ψομομυρίχτρα)

Favos (Φάυος)

  

Πηγές

http://totefteri.blogspot.com

http://www.karalahana.com/karadeniz/linguistik/romeika.htm

http://ordoumpozanis-teo.blogspot.com/2011/01/blog-post.html

http://youtu.be/UcAYP4irSyQ

http://video.mynet.com/zeynepunal76/APOLAS-LERMI-KALANDAR-AGAPO-SE/1180920/

http://peri-planomenos.blogspot.gr

Share