Από τον Μακεδονικό Αγώνα … στην απελευθέρωση της Δράμας

Το "Κέντρο Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας" σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Δράμας, το Δήμο Δράμας, τη ΔΕΚΠΟΤΑ του Δήμου Δράμας και το Δήμο Προσοτσάνης, εν όψει των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Δράμας και της ευρύτερης περιοχής μας, συνδιοργανώνουν 3ήμερο επιστημονικό ιστορικό συνέδριο με θέμα: "Από τον Μακεδονικό Αγώνα... στην απελευθέρωση της Δράμας" στις..
...16-17 & 18 Νοεμβρίου 2012 στο Δημοτικό Ωδείο Δράμας.

Ο Μακεδονικός Αγώνας αναμφίβολα κατέχει μια θέση αληθινής εποποιίας στη νεώτερη ελληνική ιστορία. Ήταν ένας αγώνας άγνωστος στη δύναμη και το πάθος του για τους περισσότερους. Αγώνας με πολλές θυσίες, με πολλούς σιωπηλούς μάρτυρες, με γενναίους πολεμιστές και «ωραίους νεκρούς» που έγινε για την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τους Τούρκους, αλλά πρώτιστα, για την επιβίωση του ίδιου του ελληνισμού από τον κίνδυνο του σλαβισμού.

Ήταν ένας αγώνας που τον επωμίσθηκε κυρίως ο ντόπιος Μακεδονικός ελληνισμός, με τη συνδρομή του μικρού και ανίσχυρου τότε Ελληνικού κράτους, αλλά και την εθελοντική συμμετοχή πατριωτών από τις ελεύθερες περιοχές της Ελλάδας. Και επιτέλους, η μέρα της ανέκφραστης χαράς για τη Δράμα, η απελευθέρωσή της ήρθε, την 1^η Ιουλίου 1913. «Ο Ελληνικός μας στρατός νικητής και τροπαιούχος εισήλθεν εις την Δράμαν! Χαρά! Αγαλίασις! Χορός! Άσματα, δάκρυα Χαρμόσυνα! Ελευθερία! …» γράφει ο μητροπολίτης Αγαθάγγελος στο ημερολόγιό του, ο οποίος υποδέχθηκε τον ελευθερωτή συνταγματάρχη Μιχαλακόπουλο Αρκαδικό στη Δράμα.

Εμείς οφείλουμε με αίσθημα ευθύνης το πλάτεμα του ιστορικού φάσματος για να δημιουργήσουμε –ως συμβολή- στέρεες βάσεις ιστορικής αντικειμενικότητας. Θέλουμε να συμβάλλουμε στην ανάγκη δημιουργίας της αναδρομής σ’ όλες τις πηγές, της ανατροφοδότησης, με συγκριτικούς ελέγχους, κριτική σύνθεση και ανάπλαση όλων των δεδομένων για την κρίσιμη αυτή περίοδο 1870 (ίδρυση της εξαρχίας) – 1913 (απελευθέρωση).

Διακεκριμένοι καθηγητές πανεπιστημίων, ερευνητές, συγγραφείς θα ανακοινώσουν πρότυπες εργασίες τους και θα φωτίσουν πτυχές του συγκεκριμένου χωροχρόνου. Το πρόγραμμα του συνεδρίου περιληπτικά περιλαμβάνει:

Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 2012 (αίθουσα Ωδείου Δράμας)

Ώρα 17:00 έναρξη – χαιρετισμοί – εισαγωγή.

Ώρα 18:30 1η ενότητα: «Ατομική και συλλογική εμπειρία. Ο ελληνισμός της Δράμας στην κρίσιμη εποχή: 1870-1913».

Σάββατο 17 Νοεμβρίου 2012 (αίθουσα Ωδείου Δράμας)

Ώρα 09:30 - 14:00 2η ενότητα και 3η ενότητα: «Οι “βαθύτερες δυνάμεις”: οικονομία, δημογραφία, εκπαίδευση και ιδεολογία, 1870-1913 (Α’) & (Β’)».

Ώρα 17:00 – 19:00 4η ενότητα: «Ο Μακεδονικός Αγώνας στην περιοχή της Δράμας».

Ώρα 19:15 – 21:00 5η ενότητα: «Απελευθέρωση 1913».

Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2012 Βιωματικά εργαστήρια – Επισκέψεις και Ξεναγήσεις σε τοπικά αξιοθέατα:

Ώρα 08:30 αναχώρηση για: αρχαιολογικό χώρο Καλής Βρύσης το «Κονάκι του Βάκχου», 1^ο Δημοτικό Σχολείο Προσοτσάνης, εκκλησία Εισοδίων της Θεοτόκου στο Παγονέρι, προτομή του Μακεδονομάχου Άρμεν Κούπτσιου στον Βώλακα, πλατεία των Πύργων, με κατάληξη την Πετρούσα όπου θα πραγματοποιηθεί το κλείσιμο των εργασιών του συνεδρίου με την κατάθεση των συμπερασμάτων. Θα ακουστούν δημοτικά τραγούδια αναφερόμενα στον Μακεδονικό Αγώνα, ενώ θα υπάρχει έκθεση φωτογραφίας δραμινών Μακεδονομάχων στον προθάλαμο του Ωδείου. Το συνέδριο είναι ανοικτό για το κοινό και με ελεύθερη είσοδο.

Αναλυτικά το πρόγραμμα:

Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 2012

16.30 – 17.00     Προσέλευση

17.00 – 18.30            Έναρξη

«Απορώ Μακεδονία» τραγούδι Δημήτριος Κώττας

                             «Μητρούσης Καπετάνιος» τραγούδι Ιωάννης Σιλλός

«Μακεδονία»  τραγούδι Μαρία Κιάκου – Βαγενά 

Προσφωνήσεις και Χαιρετισμός του προέδρου του Κέντρου Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας κ. Ιωάννη Παπουτσή

 Χαιρετισμός εκπροσώπου  της Επιστημονικής Επιτροπής

                             Χαιρετισμοί Συνδιοργανωτών και Φορέων

                             Χαιρετισμός  - Παρέμβαση  κ. Βασιλείου Άτσαλου, ομότιμου καθηγητή του Α. Π. Θ.

ΣΥΝΕΔΡΙΑ 1^η       Ατομική και συλλογική εμπειρία. Ο ελληνισμός της Δράμας στην κρίσιμη εποχή: 1870-1913

Πρόεδρος           Βασίλειος  Άτσαλος

18.30 – 20.00   «Η περίπτωση του Ιερού Ναού της Παναγίας στην Πετρούσα», Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Δράμας κ.κ. Παύλος

                            «Οικογενειακή μαρτυρία», κ. Νάσος Βαγενάς, ομότιμος καθηγητής του  Πανεπιστημίου Αθηνών

                             «Ο Μακεδονικός Αγώνας στη δημώδη ποίησή μας», κ. Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης, δρ.  Φιλ.,

                             πρώην Διευθυντής Ερευνών Κέντρου Λαογραφίας Ακαδημίας Αθηνών

                             «Τα τραγούδια του Μακεδονικού Αγώνα» (από την περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας)»,  

                             Γρηγόρης και Πέτρος Παπαεμμανουήλ, Άρχοντες Πρωτοψάλτες του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας

                             και Πάσης Αφρικής, καθηγητές Ελληνικής Μουσικής

                             «Η σφαγή της Δράμας» τραγούδι Γρηγόρης  και Πέτρος Παπαεμμανουήλ

                            «Γαλάζια περιστέρα» τραγούδι Ευάγγελος Δασκαλούδης

 

20.00 – 20.30    Συζήτηση

21.00                   Παραδοσιακό δείπνο στην Καλή Βρύση με τοπικούς μουσικούς ρυθμούς 

                                 Σάββατο 17 Νοεμβρίου 2012

ΣΥΝΕΔΡΙΑ 2^η     Οι «βαθύτερες δυνάμεις»: οικονομία, δημογραφία, εκπαίδευση και ιδεολογία, 1870-1913 (Α)

09.30 – 11.30          

Πρόεδρος           Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης

                             «Η Εκπαίδευση στη Μακεδονία και η συμβολή της στη δημιουργία των προϋποθέσεων για την

                              επιτυχία του Μακεδονικού Αγώνα», κ. Ευάγγελος Γ. Καρσανίδης, πρώην σχολικός σύμβουλος

                              Α΄ θμιας Εκπαίδευσης ε.τ., ερευνητής, συγγραφέας

                            «Χτίζοντας το Δημοτικό Σχολείο: Προσωτσάνη, 1904-1909», κ. Άγγελος Λύσσελης, δάσκαλος,

                              Δήμαρχος Προσοτσάνης

                             «Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι στα ελληνικά και βουλγαρικά βιβλία του γλωσσικού

                              μαθήματος, της Δημοτικής Εκπαίδευσης», κ. Δημήτριος  Μαυρόπουλος, δάσκαλος, ΜΑ

                              «Ιστορική Θεολογία» και «Συστηματική Φιλοσοφία» 

                             «Εκκλησία και ελληνικό κράτος στη Μακεδονία, στα τέλη του 19^ου αιώνα. Η περίπτωση της

                             Μητρόπολης Φιλίππων, Δράμας και Ζιχνών», κ. Ιωάννης Μπάκας, λέκτορας, Θεολογική Σχολή,

                             Α.Π.Θ.

                            «Ο μακεδονικός πολιτισμός στην περίοδο της μετάβασης από το 1870 έως το 1913», κ.

                              Παναγιώτης Ηλιάδης, δρ. Κοινωνιολογίας, δημοσιογράφος

                             Συζήτηση

                              Διάλειμμα - καφές

ΣΥΝΕΔΡΙΑ 3^η       Οι «βαθύτερες δυνάμεις»: οικονομία, δημογραφία, εκπαίδευση και ιδεολογία, 1870-1913 (Β)

12.00 – 14.00     

Πρόεδρος           Σπυρίδων Σφέτας

                            «Η σημασία του καπνού στην οικονομία της Δράμας κατά την τελευταία οθωμανική περίοδο

                             (1883-1912)», κ. Βασίλης Ριτζαλέος, δρ. Ιστορίας Α.Π.Θ.

                             «Η περιοχή της Δράμας 1870-1913: αλυτρωτικές βλέψεις από την άλλη πλευρά των

                              συνόρων», κ. Τάσος Χατζηαναστασίου , δρ. Ιστορίας Α.Π.Θ.

                             «Κοινωνικές διαστάσεις της ελληνοβουλγαρικής διαμάχης στη Μακεδονία, 1893-1912»,

                              κ. Σπύρος Πλουμίδης,  λέκτορας, Τμήμα Ιστορίας- Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών

                             «Από την οθωμανική αυτοκρατορία στο ελληνικό εθνικό κράτος:  Η Δράμα και η περιοχή της

                              στη διαδικασία της μετάβασης», Ελένη Σταματιάδου, ιστορικός και Νικόλαος Μισολίδης,

                              μεταπτυχιακός φοιτητής στο  Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Α.Π.Θ.

                              Συζήτηση

14.30                    Γεύμα

ΣΥΝΕΔΡΙΑ 4^η       Ο Μακεδονικός Αγώνας στην περιοχή της Δράμας

17.00 – 19.00     

Πρόεδρος           Βασίλης Ριτζαλέος

                             «Οι Μακεδονομάχοι του Νομού Δράμας», κ. Αριστοτέλης Ν. Σπυριδόπουλος,  κ. Βασίλειος

                              Δημητριάδης , υποψήφιοι διδάκτορες στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Α.Π.Θ.

                            «Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος (ιερομάρτυρας – εθνικός αγωνιστής) και ο Μακεδονικός Αγώνας», κ. Βασίλειος  Χατζηθεοδωρίδης, πρώην σχολικός σύμβουλος Α΄ θμιας Εκπαίδευσης, συγγραφέας

                              «Ο Μακεδονικός Αγώνας στον Ξηροπόταμο Δράμας όπως διαφαίνεται από τον Κώδικα της

                              Ιεράς Μονής Αγ. Γεωργίου Βησσοτσάνης», κ. Γεώργιος Δεμίσης, δάσκαλος, πρόεδρος της

                              Δημοτικής Κοινότητας  Ξηροποτάμου

                             «Ο Μακεδονικός Αγώνας στη Χωριστή Δράμας μέσα από τον κώδικά της και άλλες πηγές»,

                              κ. Δημήτριος Πασχαλίδης, πρώην σχολικός σύμβουλος Α΄θμιας Εκπαίδευσης, ερευνητής,

                             συγγραφέας,  κ. Χρίστος Φαράκλας, φιλόλογος

                             «Πρότυπα Εθνικών Αγωνιστών  του Μακεδονικού Αγώνα στον τόπο μας – ο Νικήτας

                              Δρακόπουλος», κ. Τηλέμαχος Τσελεπίδης, Λογοτέχνης, ερευνητής, συγγραφέας

                              Συζήτηση

19.00 – 19.15      Διάλειμμα

ΣΥΝΕΔΡΙΑ 5^η       Απελευθέρωση 1913

Πρόεδρος           Νάσος Βαγενάς

19.15 – 21.00     «Το διπλωματικό παρασκήνιο της συγκρότησης της Βαλκανικής Συμμαχίας, η πρόσληψη των

                             Βαλκανικών Πολέμων στην Ελλάδα και η απελευθέρωση της Δράμας», κ. Σπυρίδων Σφέτας,  

                             Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Α.Π.Θ.

                            «Ο Μητροπολίτης Αγαθάγγελος Β΄ Κωνσταντινίδης και η συμβολή του στην απελευθέρωση της

                            Δράμας», κ. Γεώργιος Χατζόπουλος, Φιλόλογος,  πρώην Λυκειάρχης, συγγραφέας, πρόεδρος της

                            Εταιρείας Δραμινών Μελετών

                            «Δοξάτο, 30 Ιουνίου 1913: γεγονός και προσλήψεις», κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Αναπληρωτής

                             Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών

                            «Πληροφορίες για την περιοχή της Δράμας στον ελληνικό Τύπο, κατά τους πρώτους μήνες της

                             απελευθέρωσής της», κ. Πέτρος Παπαπολυβίου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα  Ιστορίας

                             Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Κύπρου

                            Συζήτηση

21.30                  Προσομοίωση δρωμένου των Αράπηδων παραμονής Θεοφανείων και παραδοσιακό δείπνο

                            στο Μοναστηράκι

                                 Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2012

                            Βιωματικά Εργαστήρια – Επισκέψεις - Ξεναγήσεις

09.00 – 09.20    Αρχαιολογικός χώρος Καλής Βρύσης, το «Κονάκι του Βάκχου»

09.30 –09.45    1^ο Δημοτικό Σχολείο Προσοτσάνης

11.00 – 11.15    Εκκλησία Εισοδίων της Θεοτόκου στο Παγονέρι

11.45 –12.15    Στον Βώλακα κατάθεση στεφάνου στην προτομή του Μακεδονομάχου Άρμεν. Τραγούδια για τον Μακεδονικό Αγώνα από τις γυναίκες  του Πολιτιστικού Συλλόγου Βώλακα: 1)Δεν λαλείς γλυκό μου αηδόνι, 2)Παύλος Μελάς, 3)Του Άρμεν.  

13.00 –13.20     Στην πλατεία των Πύργων τραγούδια για τον Μακεδονικό Αγώνα από τις γυναίκες  του Πολιτιστικού  Συλλόγου: 1) Οι Μακεδόνες Έλληνες, 2) Σηκώνομαι πρωί – πρωί, 3) Βγήκαν αντάρτες στα βουνά, 4) Τσορμπατζής.  

13.45 – 14.15    Πετρούσα: Συμπεράσματα – Λήξη εργασιών

14.30                   Γεύμα, τραγούδια και χοροί από τις ορχήστρες των συλλόγων – μελών του

                             Κέντρου Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας.

Share