22 Σεπ 2011

Φεστιβάλ Ταινιών Δράμας: O σκηνοθέτης Δημήτρης Σπύρου και «Ο Ψύλλος»


«Πάντα θα υπάρχουν ψύλλοι να κεντάνε την ευαισθησία της κοινωνίας…»

Η πολυβραβευμένη ταινία του  σκηνοθέτη, συγγραφέα και  καλλιτεχνικού διευθυντή του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, Δημήτρη Σπύρου, άνοιξε την αυλαία των προβολών την Δευτέρα το πρωί στον κινηματογράφο «Ολύμπια».

Ακολουθεί συνέντευξη του Δημήτρη Σπύρου:


Ως «αφανόπτερον»… όνειρο, «ο Ψύλλος» πηδά και κεντά ευαισθησίες, μικρών και μεγάλων, καθημερινά στις 9 το πρωί στον κινηματογράφο «Ολύμπια» και στο Δημοτικό Ωδείο, στο πλαίσιο του Παιδικού Προγράμματος του φετινού Φεστιβάλ Δράμας.

Η υπόθεση της ταινίας

Ο «Ψύλλος» είναι το  όνειρο, δυο αθώων παιδικών ματιών… «Είναι τα ταξίδια που θέλω να κάνω, το σπάσιμο των συνόρων του μικρού χωριού μου… είναι τα φτερά που με βοηθούν να πετάξω μακριά», όπως γράφει ο δωδεκάχρονος Ηλίας, σε ένα φύλλο της ομώνυμης χειρόγραφης εφημερίδας του.

Η υπόθεση της ταινίας εκτυλίσσεται  σ' ένα ορεινό χωριό της Ολυμπίας τη δεκαετία του ‘60. (ενημέρωση Drama-tika.blogspot.com) Εκεί ζει ο Ηλίας, ένα αποφασιστικό δωδεκάχρονο αγόρι που πηγαίνει στην τελευταία τάξη του δημοτικού. Όλοι  στο χωριό του τον αποκαλούν Ψύλλο, όπως είναι o τίτλος της χειρόγραφης εφημερίδας, που συντάσσει και εκδίδει μόνος του. Ενώ ο Ηλίας αντιμετωπίζεται σκωπτικά από τους περισσότερους συγχωριανούς του και οι γονείς του τον αποδοκιμάζουν γιατί αποσπάται από τα μαθήματά του, ο ίδιος ονειρεύεται να ταξιδέψει… Ο «Ψύλλος» τον βοηθά να σπάσει τα σύνορα του χωριού του. Μόνοι σύμμαχοι του είναι ο Γαλαξίας (στο ρόλο του ξεχωριστού φίλου του ο ίδιος ο σκηνοθέτης) και η αγαπημένη του Κρινιώ.

Όταν μια δημοσιογράφος έρχεται στο χωριό για να γράψει ένα άρθρο για τον Ηλία και τον «Ψύλλο» του, τα πράγματα αλλάζουν γιατί οι κάτοικοι του χωριού θέλουν να κάνουν τον «ψύλλο» του…ελέφαντα!

Οι συντελεστές:

Σενάριο/σκηνοθεσία: Δημήτρης Σπύρου. Φωτογραφία: Προκόπης Δάφνος. Μοντάζ: Χρήστος Σαντατζόγλου. Μουσική: Μιχάλης Τερζής. Ερμηνευτές:  Παντελής Τριβιζάς, Βασίλης Κoλoβός, Δήμητρα Χατoύπη, Αμαλία Γκιζά, Δημήτρη Σπύρoυ, Κωστoύλα Τσέλιoυ. Παραγωγή: Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Δημήτρης Σπύρου, 1990. Διάρκεια: 90΄

Τα βραβεία και οι διακρίσεις της

«Ο Ψύλλος» έχει βραβευτεί ως η Καλύτερη Ευρωπαϊκή Ταινία για Παιδιά και Νέους τη διετία 1989-1990, 1o βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κινηματογράφου για Παιδιά και Νέους στο 41o Φεστιβάλ Βερολίνου το 1991, το 1o βραβείο στο 8o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σικάγο το 1991, το βραβείο Καλύτερου Σεναρίου από την Ένωση Ιρλανδών Σεναριογράφων στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μπέλφαστ το 1992, το 1o βραβείο στο Βαλκανικό Φεστιβάλ Σόφιας το 2000, το 1o βραβείο στο Φεστιβάλ «Du grain a moudre» στη Χάβρη το 2001.

Ο  σκηνοθέτης…

Ο Δημήτρης Σπύρου γεννήθηκε το 1954 στα Διάσελλα Ολυμπίας.
 Σπούδασε Θέατρο και Κινηματογράφο. Αρχικά εργάστηκε στο θέατρο ως ηθοποιός αλλά από το 1982 στράφηκε στον κινηματογράφο όπου, στα χρόνια της «μαθητείας» του, εργάστηκε σαν ηθοποιός, βοηθός σκηνοθέτη, σεναριογράφος και διευθυντής παραγωγής.

Το 1985 δημιούργησε την ανεξάρτητη εταιρία παραγωγής ΦΑΟΣ ΦΙΛΜ η οποία ως σήμερα παράγει σημαντικές ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ. (ενημέρωση Drama-tika.blogspot.com) Από το 1989 έχει αναπτύξει ιδιαίτερη δραστηριότητα στον τομέα του κινηματογράφου για Παιδιά και Νέους, κάνοντας αρχικά την ταινία «Ο Ψύλλος»,  ταινία που γνώρισε διεθνή επιτυχία, και κατόπιν εκπαιδευτικά κινηματογραφικά προγράμματα και τηλεοπτικές παραγωγές.

Το 1997 σε συνεργασία με φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης του νομού Ηλείας δημιούργησε το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, του οποίου είναι και καλλιτεχνικός διευθυντής.

Σχετικά με τον κινηματογράφο για παιδιά έχουν δημοσιευτεί δεκάδες κείμενά του στην Ελλάδα και το εξωτερικό ενώ το 2004 εκδόθηκε το βιβλίο του «Τα παιδιά στις ταινίες του Φρανσουά Τριφό».

Από το 2008 είναι μέλος του Δ.Σ. της European Children’s Film Association.
 Παράλληλα,  ασχολείται με τη λογοτεχνία (ποίηση, διήγημα, μυθιστόρημα) και είναι συνεργάτης περιοδικών τέχνης και πολιτισμού. Έχουν εκδοθεί δυο ποιητικές συλλογές του και διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες.

Το 1981 πήρε το 1ο Βραβείο σε πανελλήνιο διαγωνισμό για ποιητές κάτω των 35 ετών (την κριτική επιτροπή τότε αποτελούσαν τρεις κορυφαίοι έλληνες ποιητές Γιάννης Ρίτσος, Νικηφόρος Βρεττάκος και Τάκης Σινόπουλος).

Το 1993 εκδόθηκε  «ο Ψύλλος» με τη μορφή μυθιστορήματος (εκδόσεις Πατάκη), ο οποίες έχει κάνει ως σήμερα 14 επανεκδόσεις.

Τον Ιούνιο του 2011 κυκλοφόρησε, επίσης από τις εκδόσεις Πατάκη, το μυθιστόρημα του «Η μουσική που σταμάτησε τον πετροπόλεμο». Η ιστορία αυτή τη φορά (ενημέρωση Drama-tika.blogspot.com) διαδραματίζεται τη διετία 1966-1967 και πάλι σ΄ένα ορεινό χωριό της Πελοποννήσου. Εδώ, εκτυλίσσονται ανελέητες μάχες στον πετροπόλεμο των αγοριών, παιχνίδι-άσκηση επιβίωσης τότε, ώσπου ο ερχομός ενός πολιτικού εξόριστου, μουσικοσυνθέτη, φέρνει τα πάνω κάτω στη μικρή κλειστή κοινωνία…

Συνέντευξη με τον σκηνοθέτη Δημήτρη Σπύρου

«Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς ο κόσμος του κινηματογράφου πρέπει να συσπειρωθεί…»

Είναι και σήμερα επίκαιρα τα μηνύματα που περνάει «Ο Ψύλλος»;

Δυστυχώς είναι απολύτως επίκαιρα. Η περίοδος του δήθεν πλουτισμού των Ελλήνων ήταν μια χίμαιρα. Η επικράτηση των νοοτροπιών του χρήματος και της αδιαφορίας για αξίες είχε δυστυχώς διαποτίσει για πολλά χρόνια το σώμα της κοινωνίας, (ενημέρωση Drama-tika.blogspot.com) χωρίς να αφήσει ανεπηρέαστη και τη νεολαία. Σε κάθε οικογενειακό τραπέζι η συζήτηση επικεντρωνόταν στην πορεία του χρηματιστηρίου. Ένα παιχνιδάκι ήταν λοιπόν και καθώς ξέρουμε ότι στα παιδιά αρέσουν τα παιχνίδια, φρόντισε η κοινωνία των ενηλίκων νεοελλήνων να καλλιεργήσουν τη νοοτροπία του εύκολου και γρήγορου πλουτισμού.

Παρά ταύτα, εγώ, ακόμα και σε αυτές τις περιόδους, πίστευα πως κάπου μέσα στο βάθος αυτής της κοινωνίας υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν σε αξίες, που θέλουν να βλέπον το βάθος των πραγμάτων και όχι την επιφάνειά τους. Το παιδικό βλέμμα που από τη μια μπορεί να κοιτάζει απορημένο όλη αυτή την κατάσταση, έχει από την άλλη την διεισδυτικότητα να ξεχωρίζει την ασχήμια από την ομορφιά και το επίπλαστο από το ουσιώδες.

Επίσης, αυτό που λέμε στέρηση, είτε οικονομική είτε συναισθηματική, πάντα πίστευα πως κάπου καιροφυλακτούσε. Αυτή τη στιγμή έχει εκφραστεί σε οικονομικό πεδίο (ενημέρωση Drama-tika.blogspot.com) αλλά πιστεύω πως υπάρχει κάτι πιο βαθύ. Υπάρχει ο κίνδυνος να μετατραπεί η στέρηση αυτή και σε πνευματική. Πάντα όμως θα υπάρχουν ψύλλοι οι οποίοι θα κεντάνε την ευαισθησία της κοινωνίας αυτής, που θα μας δείχνουν την άλλη πλευρά του φεγγαριού και δεν θα την αφήσουν να πέσει σε κώμα.

Στο φετινό φεστιβάλ συμμετέχετε ως παραγωγός στην ταινία «Ποιος Βασίλης» η οποία επιλέχθηκε να διαγωνιστεί και στο διαγωνιστικό και στο διεθνές τμήμα. Πως προέκυψε η συνεργασία;

Κατ’ αρχήν, σε όλες τις ταινίες μου είμαι και παραγωγός. Μ’ αρέσει η ανεξαρτησία στον κινηματογράφο και ως εκ τούτου φρόντιζα να μην είμαι εξαρτημένος από κρατικό χρήμα. Αυτή την περίοδο λόγω οικονομικής κρίσης και απραγίας του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, καθώς περί απραγίας πρόκειται (ενημέρωση Drama-tika.blogspot.com) το φαινόμενο το Κέντρο να μην έχει να παρουσιάσει ούτε μια δικιά του παραγωγή στο φετινό φεστιβάλ της Δράμας. Αυτό για μένα είναι κάτι που θα έπρεπε να ταράξει αυτούς που διοικούν το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου αφού δεν κατάφεραν επί μια ολόκληρη χρονιά να φτιάξουν μια ταινία. Πιστεύω λοιπόν ότι σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς ο κόσμος του κινηματογράφου πρέπει να συσπειρωθεί, να μην παραιτηθεί και να υλοποιήσει το σύνθημα του φετινού Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Δράμας «Action».

Έδρασα λοιπόν και εγώ, σαν να είχα υποψιαστεί τις προθέσεις του φεστιβάλ, με ένα νέο παιδί, τον κύριο Δημήτρη Μουτσιάκα, γνωρίζοντας το ταλέντο του και τις ανησυχίες του, τον προέτρεψα να αντιμετωπίσει την σπουδαστική του ταινία σαν έργο τέχνης με την δική μου υποστήριξη. Δεν θα ήθελα να ονομάσω τον εαυτό μου παραγωγό αλλά συνοδοιπόρο νέων παιδιών σε μια προσπάθεια.

Στην Ελλάδα υπάρχει  το εξής παράδοξο, χρίζονται παραγωγοί  οι εκτελεστές παραγωγής που διαχειρίζονται χρήματα της ΕΡΤ και του Κέντρου Κινηματογράφου. (ενημέρωση Drama-tika.blogspot.com) Για να το ξεκαθαρίσουμε, παραγωγός είναι αυτός που βάζει τα χρήματα. Επομένως, η κίνησή μου έχει συμβολικό χαρακτήρα και βεβαίως, ότι περνάει από το χέρι μου είτε με χρήματα είτε με μηχανήματα είτε συμβουλευτικά, πάντα το διαθέτω όταν βλέπω ένα νέο παιδί με ενδιαφέρον θέμα. Καθώς για μένα η τέχνη δεν είναι εκτόνωση, έχει χρηστική αξία, έχει ένα σκοπό και ο σκοπός αυτός φαίνεται μέσα από το σενάριο. Μάλιστα, αυτή τη στιγμή όλα τα θέματα που υπάρχουν στην κοινωνία μας καλούν να τα ανακαλύψουμε και να φωτίσουμε μερικές ακόμη σκοτεινές πλευρές.

Οι συμπαράστασή σας στις δημιουργικές προσπάθειες των νέων είναι γνωστές, και με το Νεανικό Πλάνο και με το Φεστιβάλ Ολυμπίας. Κλείνοντας θα ήθελα να μου πείτε πως αντιδράει το φεστιβάλ στην παρούσα οικονομική κατάσταση;



Το φεστιβάλ Ολυμπίας από τη φύση του είναι ένα νεανικό φεστιβάλ. Αποτελείται, λοιπόν, από πολλούς ψύλλους και πολλά ζιζάνια επομένως δεν μπορούμε να παραιτηθούμε. Εμείς θα δώσουμε ξανά την ευκαιρία στα νέα παιδιά να ονειρευτούν και μαζί τους να ονειρευτούμε και εμείς.

Σκοπός μας,  τα νέα παιδιά να μην σταματήσουν να δημιουργούν.  Όπως λοιπόν όταν είχαν πιάσει οι πυρκαγιές στο νομό Ηλείας και είχε μαυρίσει ο τόπος, το φεστιβάλ έδωσε μια ανάσα στην περιοχή έτσι και τώρα, εν μέσω αυτού του οικονομικού σεισμού θα κάνουμε μια νέα αρχή για τους νέους όλης της χώρας αλλά και της Ευρώπης.

Πιστεύουμε ότι το Φεστιβάλ της Ολυμπίας  όπως και το Φεστιβάλ της Δράμας με το οποίο συνεργαζόμαστε ήδη και θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε, αποδεικνύουν πως τέτοιοι θεσμοί πρέπει να υποστηρίζονται από όλους.



Γραφείο Τύπου του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας
Επιμέλεια:Μαρίνα Αγγελάκη & Δέσποινα Τσιπτσέ

Drama-tika, Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας 2011