16 Μαΐ 2014

Ύλη για θέμα πανελλήνιον: Οδύσσεια

Γράφει ο μαϊντανός της γειτονιάς σας…

Η διαδικασία της μάθησης στην Ελλάδα τελικά ίσως να είναι πολύ απλή (αν και δε με βρίσκει καθόλου σύμφωνο). Για να κάνεις τον Έλληνα να μάθει, και κυρίως να μάθει να συμπεριφέρεται πρέπει να ακολουθήσεις μια από τις 3 προτεινόμενες οδούς. Αυτές είναι:


1. Η ανταμοιβή
2. Η τιμωρία
3. Η απειλή του ατομικού του συμφέροντος

ΡΑΨΩΔΙΑ Α: Η ανταμοιβή
Για να μπορέσεις να κάνεις τον Έλληνα να συμπεριφερθεί όπως θα έπρεπε να συμπεριφέρονται οι άνθρωποι, με σεβασμό στον άλλο και στο περιβάλλον (τα ζώα, τη φύση κτλ), οφείλεις να του τάξεις κάτι. Πρέπει να νιώσει ότι από τη σωστή του συμπεριφορά θα ανταμειφθεί. Όμως προσοχή, η ανταμοιβή θα πρέπει να αφορά τον ίδιο… δεν πρέπει να κάνουμε το λάθος και να προτείνουμε ως ανταμοιβή το γενικότερο καλό. Με το να του πούμε ότι δεν μπορεί να πετάει σκουπίδια στο δρόμο γιατί έτσι δε μένει η πόλη καθαρή, δεν καταφέρνουμε κάτι. Αν όμως του πούμε ότι για κάθε μπουκάλι ή χαρτιά που επιστρέφει για ανακύκλωση θα αποκομίσει για παράδειγμα 10 σεντς ανά μπουκάλι, ή ανά μισό κιλό χαρτιού, στο δρόμο δε θα βλέπουμε ούτε τσίχλα πατημένη.

ΡΑΨΩΔΙΑ Β: Η τιμωρία
Η τιμωρία πάει χέρι-χέρι με την ανταμοιβή, αλλά σε άλλο επίπεδο. Το πιο πετυχημένο παράδειγμα ήταν η Δημοτική Αστυνομία. Όσο λειτουργούσε στη Δράμα, βλέπαμε μια γενικότερη συμμόρφωση του κόσμου στο θέμα της κυκλοφοριακής αγωγής. Σχεδόν κανείς δεν πάρκαρε πάνω σε ράμπες για ανάπηρους και σχεδόν κανείς δεν εμπόδιζε διέλευση πεζών. Και γιατί να δει, αφού υπήρχε η επιβολή προστίμου, δηλαδή η τιμωρία για παράνομη (ή καλύτερα, παράλογη) στάθμευση. Καταργήθηκε η Δημοτική Αστυνομία και πλέον αυτοκίνητα βλέπουμε παντού, σε στάσεις λεωφορείων, σε ράμπες για ανάπηρους, σε διελεύσεις πεζών, σε εμπορικούς δρόμους, σε πεζοδρόμους, στη μέση του δρόμου, στην άκρη του δρόμου, στη στροφή επάνω, διαγώνια στο πεζοδρόμιο…

ΡΑΨΩΔΙΑ Γ: Η απειλή του ατομικού συμφέροντος
Για να νοιαστεί ο Έλληνας για τον πλησίον του, πρέπει να απειλήσεις τον ίδιο πρώτα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες. Στις ωραίες εποχές, οι εργαζόμενοι εκεί απολάμβαναν τα  πισωμαχαιρώματά τους, τα κουτσομπολιά τους, την αποφυγή οποιασδήποτε ευθύνης (α, για αυτό πρέπει να πάτε στο γραφείο τάδε, όχι εδώ… μα μου είπαν… όχι κύριέ μου, εμείς δεν είμαστε αρμόδιοι). Μόλις άρχισαν οι περικοπές μισθών, οι έλεγχοι και η απειλή της απόλυσης, ξαφνικά όλοι συσπειρώθηκαν, διαμαρτύρονται για την αδικία που έγινε στο συνάδελφό τους, και αυτό όχι γιατί ενδιαφέρονται για το καλό του συναδέλφου τους, αλλά γιατί αύριο μπορεί να απειλούνται και οι ίδιοι. Είναι ακραίο αυτό, και το γνωρίζω, δεν είναι σωστό να τσουβαλιάζουμε, είμαι περίεργος όμως να δω πόσοι θα κουνάν το κεφάλι συγκαταβατικά ή θα χαμογελούν γνωρίζοντας διαβάζοντας αυτό το παράδειγμα.

«Τα παθήματα μαθήματα», «το δις εξαμαρτείν, ουκ ανδρός σοφού», «των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν μαγειρεύουν», «κάλλιο γαϊδουρόδενε, παρά γαϊδουρογύρευε». Αυτά και πολλά άλλα μας μαθαίνει η λαϊκή σοφία. Άραγε εφαρμόζονται στον τομέα των πολιτικών μας επιλογών; Γιατί εκεί φαίνεται η ευαισθησία μας ως άνθρωποι, το ενδιαφέρον μας για το κοινό καλό, ο αλτρουισμός μας. Δε νομίζω. Όσες φορές και αν ψηφίσουμε με γνώμονα το ατομικό μας συμφέρον ή τις κομματικές μας καταβολές, και όσες φορές και αν μετανιώσουμε αυτήν την ψήφο μας αργότερα, πάλι στο μέλλον τα ίδια θα ψηφίζουμε.

Και είναι όλα θέμα παιδείας. Όταν από μικρά μαθαίνουμε στο «κάνε αυτό και η γιαγιά θα σου πάρει σοκολάτα» ή «αν δεν το κάνεις αυτό, θα σε δείρει ο μπαμπάς σου» ή «θα σε κοροϊδεύουν τα άλλα παιδιά», μεγαλώνουμε μαθαίνοντας ότι για να κάνουμε κάτι, πρέπει να μας ανταμείψουν ή να έχουμε κάτι να φοβηθούμε ή α απειλείται η υπόληψή μας. Και μεταφέρουμε αυτήν τη συμπεριφορά σε όλες τις πτυχές της ζωής μας. Και έτσι ψηφίζουμε αυτόν που μας τάζει πράγματα ή τον στηρίζει το τάδε κόμμα γιατί είμαστε και λίγο μαζοχιστές

Όλα αυτά και όχι μόνο είναι λόγοι για τους οποίους σιγά-σιγά οφείλουμε να αρχίσουμε να δημιουργούμε και να αποκτούμε αυτό που λέγεται Συλλογική Συνείδηση. Τύποι που κατεβαίνουν στις εκλογές με τακτικές ψηφοθηρικές, που κράζουν και τάζουν, ενισχύουν την καταρράκωση αυτής της έννοιας. Περιχαρακώνονται από την ατομική εξυπηρέτηση και κλείνονται στο μαύρο κουτί τους (να δανειστούμε τον όρο από τις Πολιτικές Επιστήμες) και διαιωνίζουν μια κατάσταση που εξυπηρετεί άτομα και όχι κοινωνίες.

Για να αποκτήσουμε Συλλογική Συνείδηση χρειαζόμαστε υπομονή, επιμονή, μεθοδικότητα, προνοητικότητα και σχεδιασμό.

Μα τι λέω; Αυτά είναι πράγματα δύσκολα… είναι σαν να σας λέω να ψηφίσετε Project Δράμα 2020. Το ‘χω χάσει μου φαίνεται…


Με αγάπη, το αγαπημένο σας ζαρζαβατικό,

Πολύκλειτος Κεραμιτσόπουλος

Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με το Project Δράμα 2020