13 Μαΐ 2012

Τα έντομα που θα μας πουν την ιστορία του δάσους Δαδιάς


Μετά από πρωτοβουλία του Michael de Courcy Williams, ζωολόγου – εντομολόγου από την Ιρλανδία που εδώ και λίγα χρόνια ζει μόνιμα στην περιοχή, και με τη βοήθεια του Φορέα Διαχείρισης, μια καινούργια ερευνητική προσπάθεια ξεκίνησε στο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς - Λευκίμης - Σουφλίου.


Στόχος αυτής της προσπάθειας είναι να γίνουν προβλέψεις για τη δομή και την ποιότητα των δασικών οικοσυστημάτων του πάρκου μέσα από την καταγραφή των ειδών της οικογένειας διπτέρων Syrphidae. Καθώς τα έντομα... αυτά παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία, συναντώνται σε ποικίλα περιβάλλοντα, εμφανίζονται σε όλα τα επίπεδα της τροφικής αλυσίδας και ταυτόχρονα επιτρέπουν την ανάπτυξη τυποποιημένων μεθόδων παγίδευσης και καταγραφής στο πεδίο, είναι ιδανικοί δείκτες της κατάστασης των οικότοπων της περιοχής.

Επειδή μια τέτοια έρευνα δεν έχει ξαναγίνει στο Πάρκο της Δαδιάς, η χρονιά αυτή θα είναι δοκιμαστική. Ελπίζουμε η τελική συλλογή και τα αποτελέσματα που θα δώσει να επιβεβαιώσουν την καταλληλότητα των εντόμων αυτών δίνοντάς μας πληροφορίες για την ποιότητα των μικροενδιαιτημάτων, και άρα για τα δάση της περιοχής, ώστε η προσπάθεια να συνεχιστεί!

Αρχικά έπρεπε να στηθεί ο μηχανισμός παγίδευσης. Χρησιμοποιήθηκαν παγίδες ανακοπής πτήσης των εντόμων, γνωστές και ως παγίδες τύπου Malaise. Με τον τρόπο αυτό τα έντομα κατευθύνονται με τη βοήθεια διχτυών μέσα σε μπουκάλια με αραιωμένο οινόπνευμα όπου και παγιδεύονται. Έπρεπε λοιπόν να γίνει η επιλογή της κατάλληλης τοποθεσίας ώστε οι παγίδες να μπορούν να συλλέξουν αρκετά μεγάλο αριθμό εντόμων και ταυτόχρονα να μην κινδυνεύουν να καταστραφούν από άγρια ή οικόσιτα ζώα. Μετά από πολλές βόλτες σε παραποτάμιες περιοχές του Πάρκου, εντοπίστηκαν τρία σημεία που είχαν τα χαρακτηριστικά: παρουσία ώριμων δέντρων, κατάλληλο προσανατολισμό, μαλακό έδαφος με μικρή κλίση. Εκεί ξεκίνησε το στήσιμο.

Με τις παγίδες πλέον στη θέση τους, το μόνο που χρειάζεται είναι υπομονή. Το στάδιο της συλλογής θα κρατήσει μέχρι τον Νοέμβριο, αν το επιτρέψει ο καιρός, όταν τα τελευταία είδη της οικογένειας Syrphidae πάψουν πια να δραστηριοποιούνται. Μέχρι τότε όμως οι εθελοντές του WWF θα επισκέπτονται τις παγίδες κάθε δύο βδομάδες για να ελέγχουν την κατάστασή τους αλλά και για να συλλέγουν τα δείγματα και να ανανεώνουν το οινόπνευμα. 

Αφού συλλεχθεί επαρκής αριθμός εντόμων, υπολογίζουν μετά τον πρώτο μήνα λειτουργίας των παγίδων, θα ξεκινήσουν τη διαδικασία της λεπτομερούς καταγραφής και κατάταξης. Στο τέλος, μέσα από τη χρήση της ευρωπαϊκής βάσης δεδομένων για τα Syrphidae, το κάθε είδος που καταγράφηκε στο Πάρκο της Δαδιάς θα συνδεθεί με τον αντίστοιχο οικότοπό του, αποκαλύπτοντας με τον τρόπο αυτό πληροφορίες για την κατάσταση του περιβάλλοντος στην περιοχή.