Η μειονότητα της Θράκης είναι μόνο μουσουλμανική; Έχει εθνική συνείδηση; Αν ναι, έχει το δικαίωμα να την εκφράζει; Το 2008, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, στο οποίο προσέφυγε η Τουρκική Ένωση Ξάνθης (είχε κλείσει το 1986 με την αιτιολογία ότι οι δραστηριότητές της απειλούν τη...
...δημόσια τάξη και την εθνική ασφάλεια) έκρινε ότι η Ελλάδα, απαγορεύοντας τη λειτουργία των συλλόγων που ανήκουν στην Τουρκική Μειονότητα, παραβιάζει το 11ο άρθρο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, που αφορά το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι.
Πέντε μειονοτικοί υποψήφιοι βουλευτές στις εκλογικές περιφέρειες της Ξάνθης και της Ροδόπης μιλούν στο tvxs.gr για τα μειονοτικά της Θράκης. Εκφράζουν τις θέσεις και τη γνώμη τους για τον αυτοπροσδιορισμό της μειονότητας, το νόμο της Σαρίας, τα μειονοτικά σχολεία, την αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας από μειονοτικούς μέχρι το 1998 και την τροπολογία για μείωση προστίμου στα αυθαίρετα των μελών της μειονότητας.
Στο tvxs.gr μιλούν οι υποψήφιοι βουλευτές στην Ξάνθη Μπουρχάν Μπαράν - ΠΑ.ΣΟ.Κ, Σαμή Καραμπουγιούκογλου - ΔΗΜ.ΑΡ και Τουρκές Χατζή Μεμίς - ΔΗ.ΣΥ. Μιλούν επίσης οι υποψήφιοι στη Ροδόπη Μεμέτ Εμίνογλου-ΝΔ και Αϊχάν Καρά Γιουσούφ-ΣΥ.ΡΙΖ.Α.
-Αυτοπροσδιορισμός
Ο υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ στην Ξάνθη, Μπουρχάν Μπαράν, ψυχίατρος, στο ερώτημα αν η μειονότητα είναι και μπορεί να ονομάζεται τουρκική, απαντά ότι είναι μουσουλμανική στο θρήσκευμα και τουρκική στην εθνικότητά, τονίζοντας πως το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού ανήκει σε όλους. Όσον αφορά τις αρνητικές αντιδράσεις τμήματος της κοινωνίας και του πολιτικού κόσμου στο άκουσμα της λέξης «τουρκική» και όχι μουσουλμανική, ο κ.Μπαράν την αιτιολογεί ως ιστορικό κατάλοιπο. «Η λέξη ‘τουρκική’ προκαλεί αλλεργία. Δηλαδή, εάν η μειονότητα ήταν αγγλική θα είχαμε τόσο μεγάλη αντίδραση; Δε νομίζω. Η λέξη ‘Τούρκος’ έχει το βάρος ιστορικών καταλοίπων που επηρεάζουν αρνητικά και τις επόμενες γενιές. Νομίζω ότι πρέπει να ξεπεραστούν οι αντιδράσεις». Για το ζήτημα της μη αναγνώρισης της Τουρκικης Ένωσης Ξάνθης και άλλων τουρκικών συλλόγων ο κ. Μπαράν θεωρεί ότι το ζήτημα είναι πλέον νομικό και πως οι μειονοτικοί βουλευτές θα πρέπει για τα θέματα της μειονότητας να διαπραγματεύονται με τις Βρυξέλλες. Πάντως δεν πιστεύει «ότι θα βγει μια ολοκληρωμένη απόφαση από κανένα κόμμα» για τους συλλόγους.
Ρωτήσαμε τον κ. Μπαράν γιατί επέλεξε να κατέβει στις εκλογές με το ΠΑ.ΣΟ.Κ αφού το τελευταίο, όταν βρισκόταν στην κυβέρνηση, δεν προχώρησε σε επικύρωση των αποφάσεων του Ε.Δ.Α.Δ. Δεν το αρνήθηκε, ανέφερε μάλιστα ότι «επί ΠΑΣΟΚ ξηλώθηκαν οι ταμπέλες της Τουρκικής Ένωσης». Αναρωτιέται όμως «ποιο κόμμα έχει αντίθετη άποψη», αναφέροντας ότι όλα τα κόμματα στην αρχή ξεκινούν με προοδευτικές ιδέες και ανοιχτά μυαλά αλλά στη συνέχεια «για να μη χάσουν ψήφους από την πλειοψηφία, στα μειονοτικά θέματα δεν προχωράνε και τόσο βαθιά».
Ο Μεμέτ Εμίνογλου, γιατρός, υποψήφιος βουλευτής με τη Ν.Δ στη Ροδόπη, επισημαίνει ότι «ο αυτοπροσδιορισμός είναι κατοχυρωμένος από το Σύνταγμα και ο καθένας μπορεί να προσδιορίζεται όπως θέλει». Απαντώντας σε ερώτηση για το αν η Ν.Δ. αναγνωρίζει ότι υπάρχει τουρκική μειονότητααναφέρει: «Αναγνωρίζει τουρκο-μουσουλμανική μειονότητα, έχω την εντύπωση, με την έννοια ότι είναι τουρκικής καταγωγής και μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα Έλληνες πολίτες». Είναι της άποψης ότι οι σχετικές αποφάσεις του Ε.Δ.Α.Δ πρέπει να επικυρωθούν από το ελληνικό κράτος. Ερωτώμενος εάν ο κ. Σαμαράς θα προχωρήσει στην επικύρωση τους απαντά: «Δεν ξέρω αυτή τη στιγμή, εγώ βρήκα μια πολύ μεγάλη διάθεση συνεργασίας. Είπε ότι έχουν αλλάξει τα πάντα και οπότε δεν υπάρχει λόγος να μην αλλάξουμε κι εμείς. Έχω τη γνώμη ότι θα επικυρωθούν αυτές οι αποφάσεις».
Ο υποψήφιος με τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α στην Ξάνθη, Αϊχάν Καρά Γιουσούφ, οδοντίατρος, θεωρεί ότι «ο εθνικός ή εθνοτικός αυτοπροσδιορισμός μιας κοινωνίας είναι καθαρά ανθρώπινο δικαίωμα και αν θέλει να αυτοπροσδιορίζεται ως τουρκική η μειονότητα πρέπει να αναγνωρίζεται ως τέτοια». Απαντώντας στο ερώτημα αν είναι τουρκική ή μουσουλμανική η μειονότητα αναφέρει: «Η συντριπτική πλειοψηφία της μειονότητας έχει τουρκική συνείδηση. Δεν μπορώ να καταλάβω με ποιο σκεπτικό το ελληνικό κράτος φοβάται να χαρακτηριστεί η μειονότητα ως τουρκική από τη στιγμή που δεν έχει γίνει καμία κίνηση από την πλευρά της σε θέματα αυτονομίας, δεν υπάρχουν ακραίες θέσεις. Λυπάμαι που εν έτει 2012 μιλάμε ακόμη για εθνικό αυτοπροσδιορισμό, αυτά θα έπρεπε να έχουν λυθεί εδώ και πολύ καιρό». Σχετικά με τις αποφάσεις του Ε.Δ.Α.Δ για την Τουρκική Ένωση Ξάνθης ο κ. Καρά Γιουσούφ τονίζει πως «ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α έχει πάθει θέση λέγοντας ότι το να μην αναγνωρίζεται η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, είναι παράνομο πάνω απ’ όλα».
Ο Καραμπουγιούκογλου Σαμή, δημοσιογράφος και υποψήφιος με τη ΔΗΜ.ΑΡ στην Ξάνθη, επισημαίνει ότι είναι απαραίτητη η ελευθερία στον ατομικό και τον συλλογικό αυτοπροσδιορισμό. Τάσσεται υπέρ του προσδιορισμού ‘τουρκικός’ από τη στιγμή που δεν υπάρχουν αποσχιστικές τάσεις, προσθέτοντας πως είναι θετικό να υπάρχουν πληθυσμοί με διαφορετική εθνότητα. Αναφέρει επίσης ότι το γεγονός πως «δικαστικές αποφάσεις έχουν δικαιώσει τις μειονοτικές προσφυγές πρέπει να μας προβληματίσει όλους ως πολίτες». «Όλες οι υπο-ταυτότητες πρέπει να έχουν χώρο σε μια κοινωνία. Η ταυτότητα που μας δεσμεύει όλους είναι αυτή του Έλληνα πολίτη».
Ο Τουρκές Χατζή Μεμίς, υποψήφιος με τη ΔΗ.ΣΥ στην Ξάνθη, φυσιοθεραπευτής, αναφέρει: «Η μειονότητα έχει το δικαίωμα να προφέρεται όπως αυτή επιθυμεί. Ο καθένας έχει το δικαίωμα, εφόσον είμαστε Ευρωπαίοι πολίτες, να αυτοπροσδιορίζεται όπως ακριβώς θέλει και όπως αγαπάει». Για την Τουρκική Ένωση Ξάνθης και άλλους τουρκικούς συλλόγους πιστεύει ότι «δεν πρέπει να τρομάζει η ελληνική πολιτεία αν κάποιος σύλλογος λειτουργεί κάτω από αυτή την ονομασία, γιατί αυτό είναι ένα θετικό στοιχείο και δείχνει πόσο πλούσια είναι η χώρα όσον αφορά την πολυπολιτισμικότητα».
-Αφαίρεση ιθαγένειας
Από το 1955 μέχρι το 1997 βρισκόταν σε ισχύ το άρθρο 19 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, το οποίο καταργήθηκε το 1998. Προέβλεπε ότι «αλλογενής εγκαταλιπών το Ελληνικόν έδαφος άνευ προθέσεως παλιννοστήσεως δύναται να κηρυχθεί απολέσας την Ελληνικήν ιθαγένειαν». Χρησιμοποιήθηκε για τη συλλογική αφαίρεση της ιθαγένειας ολόκληρων παραμεθόριων χωριών που οι κάτοικοί τους είχαν καταφύγει στο «παραπέτασμα» στη διάρκεια των μαχών του Εμφυλίου. Από το 1967 και μετά, κύριος στόχος της εφαρμογής της υπήρξαν τα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας που ταξίδευαν στο εξωτερικό. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, βάσει του άρθρου 19 αφαιρέθηκαν συνολικά 60.044 ιθαγένειες, από τις οποίες 50.000 περίπου υπολογίζεται ότι ανήκαν σε Θρακιώτες μουσουλμάνους. (βλ. σχετικό άρθρο του «Ιού»
http://www.iospress.gr/mikro2004/mikro20040306.htm).
Σήμερα υπάρχουν ακόμη άνθρωποι της μειονότητα οι οποίοι δεν έχουν ανακτήσει την ελληνική ιθαγένεια. Ζητήσαμε την άποψη των υποψηφίων βουλευτών.
Ο κ. Μπαράν αναφέρει σχετικά: «Επειδή είμαι εκείνης της γενιάς θυμάμαι με ποιο σκεπτικό αυτοί οι άνθρωποι εγκατέλειψαν την Ελλάδα. Όταν δεν σου δίνεται το δικαίωμα να σπουδάσεις, να επισκευάσεις το σπίτι σου ή να αγοράσεις κάποιο ακίνητο κ.α., αναγκάζεσαι να εγκαταλείψεις τη χώρα. Αυτοί οι άνθρωποι, παρόλο που έφυγαν οικειοθελώς, ουσιαστικά αναγκάστηκαν να φύγουν. Πρέπει να επιστραφεί η ιθαγένεια και σε αυτούς τους ανθρώπους».Κατά τον κ. Εμίνογλου, «αποτελεί αδικία το γεγονός ότι, όταν καταργήθηκε το άρθρο 19 του Κώδικα Ιθαγενείας, αυτό δεν έχει αναδρομική ισχύ, δηλαδή και για πριν το 1998».
Ο κ. Καρά Γιουσούφ προτείνει «σε όσους δεν έχει επιστραφεί να δοθεί εκ νέου η ιθαγένεια και να μην κοστίζει πέντε με έξι χιλιάδες ευρώ μέχρι να γίνει δεκτή η αίτηση. Δεν είμαστε άνθρωποι που ήρθαμε κάποια στιγμή εδώ ή επαναπατριστήκαμε από κάποιες χώρες που ήμασταν εξόριστοι, ζούμε τόσα χρόνια σε αυτό τον τόπο».
Ο κ. Καραμπουγιούκολου τονίζει πως «αυτή τη στιγμή, την ώρα που καταρρέει η χώρα, υπάρχουν πολίτες-φαντάσματα που δεν μπορούν να πουν ούτε στο γείτονά τους ότι δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια, παρόλο που έχουν κάνει τις αιτήσεις τους. Όσο καιρό εφαρμόστηκε αυτή η διάταξη του κώδικα ήταν ένα τραγικό λάθος. Θα μπορούσαν τουλάχιστον κάποιοι από το επίσημο κράτος να ζητήσουν ένα συγνώμη σε αυτούς τους ανθρώπους».
Για τον κ. Χατζή Μεμίς «πρόκειται για τη μεγαλύτερη αδικία που μπορεί να γνωρίσει κάποιος άνθρωπος. Όταν αφαιρείται από κάποιον η ιθαγένεια είναι σα να μην υπάρχει ο ίδιος. Θα είναι προτέρημα για τη χώρα μας, αν επιστρέψει τις ιθαγένειες που έχουν αφαιρεθεί πριν από αρκετά χρόνια».
-Νόμος της Σαρίας
Σχετικά με το νόμο της Σαρίας, ο κ. Μπαράν θεωρεί ότι χρήζει ρυθμίσεων όμως αυτές πρέπει να αποφασιστούν από την ίδια τη μειονότητα. Θεωρεί ότι η μειονότητα πρέπει να έχει εκλεγμένο μουφτή και όχι διορισμένο, ενώ ο ήδη εκλεγμένος πρέπει να αναγνωριστεί επισήμως. Ο κ. Εμίνογλου δεν θεωρεί ότι πρέπει να καταργηθεί ο νόμος της Σαρίας, εφόσον δεν είναι υποχρεωτικός και τον τηρεί όποιος το επιθυμεί. Για το θέμα του γάμου μεταξύ ανηλίκων αναφέρει ότι αυτός τελείται εφόσον συναινούν οι γονείς. Ο κ. Καρά Γιουσούφ, από την άλλη, αναφέρει: «Εμείς (ΣΥ.ΡΙΖ.Α) έχουμε ξεκάθαρη θέση εδώ και πολλά χρόνια. Να μπορεί ο μουφτής να είναι θρησκευτικός ηγέτης, όμως να μην έχει αρμοδιότητες δικαστικές». Εκφράζει την άποψη ότι «θα έπρεπε να υπάρχει ένας μουφτής, εκλεγμένος από τη μειονότητα και αναγνωρισμένος από το ελληνικό κράτος».
Κατά τον κ. Καραμπουγιούκογλου, «ο νόμος της Σαρίας δεν θα έπρεπε να εφαρμόζεται. Είμαστε (ΔΗΜ.ΑΡ) εναντίον όχι του θεσμού αλλά της εφαρμογής. Να σας θυμίσω ότι το θέμα των μουφτήδων στην Ελλάδα άνοιξε όταν τελέστηκε γάμος μεταξύ δύο ανήλικων παιδιών, 13ων και 15 ετών. Επικυρώθηκε εδώ από τοπικά δικαστήρια, όμως όταν πήγαν να ζήσουν στη Γερμανία, το γερμανικό δικαστήριο αποφάνθηκε ότι ο γάμος είναι άκυρος επειδή είναι ανήλικοι». Σημειώνει ότι «πρέπει να σταματήσει αυτή η παράνοια να έχουμε δύο μουφτήδες, έναν διορισμένο και έναν εκλεγμένο». Για τον κ. Χατζή Μεμίς προέχει να λυθεί το ζήτημα των δύο μουφτήδων και μετά μπορεί να λυθεί το ζήτημα των δικαιοδοσιών του μουφτή. Πάντως θεωρεί πως σεπεριπτώσεις γάμων όπου το ένα άτομο είναι ανήλικο, υπάρχει πρόβλημα.
-Τροπολογία για τα αυθαίρετα
Σύμφωνα με πρόσφατη τροπολογία, τα μέλη της μειονότητας μπορούν να πληρώνουν το 20% του προστίμου για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων τους. Επισημαίνεται ότι μέχρι το 1993 τα μέλη της μειονότητας δεν είχαν το δικαίωμα να χτίζουν ή να αγοράζουν οικίες. Ο κ. Μπαράν αναφέρει για το θέμα: «Αυτοί οι άνθρωποι κατέφυγαν στην αυθαιρεσία γιατί υπήρχε νομικό εμπόδιο λόγω της μειονοτικής πολιτικής. Εγώ θεωρώ θετικό ότι τους έχει δοθεί αυτή η μείωση κατά 80% για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων. Βέβαια, επειδή η Θράκη είναι μια πονεμένη περιοχή, θα ήθελα να εφαρμοστεί όχι μόνο στη μειονότητα αλλά και στους Χριστιανούς». Ο κ. Εμίνογλου θεωρεί θετική τη ρύθμιση: «Η σχετική ρύθμιση είναι σωστή και θα μπορούσε να υπάρχει και 100% απαλλαγή από το πρόστιμο, διότι δεν μας επέτρεπαν μέχρι το 1993 να χτίσουμε. Μετά το 1993 και την εξαγγελία Μητσοτάκη για ισονομία και ισοπολιτεία αρχίσαμε κι εμείς να αγοράζουμε και να χτίζουμε κανονικά. Αν μπορούσε να γίνει για όλη τη Θράκη, θα ήταν ακόμη καλύτερα».
Κατά τον κ. Καρά Γιουσούφ, «έτσι όπως πέρασε η τροπολογία ήταν ελλιπής και κατά κάποιους άδικη. Όσοι έχτισαν παράνομα μετά το 1993 πρέπει να πληρώσουν το τίμημα. Προτείνουμε (ΣΥ.ΡΙΖ.Α) 100% απαλλαγή προστίμου και άμεση νομιμοποίηση των αυθαιρέτων για την περίοδο μέχρι το 1993. Από εκεί και πέρα να πληρώνεται κανονικά». Επίσης, ο κ. Καρά Γιουσούφ εκφράζει την άποψη του ότι η τροπολογία πέρασε «μετά από επανειλημμένα αιτήματα του βουλευτή Ροδόπης του ΠΑ.ΣΟ.Κ, κ. Χατζηοσμάν, ο οποίος ήθελε να δημιουργήσει εντυπώσεις και τίποτε άλλο». Ο κ.Καραμπουγιούκογλου, από την πλευρά του, αναφέρει την πρόταση της ΔΗ.ΜΑΡ: «Μέχρι το 1997 με 1998 να μην χρειάζεται η αποπληρωμή κανενός προστίμου, διότι αυτοί οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να κάνουν αυθαίρετα. Μετά το 1998 όποιος έχει κάνει παρανομία να πληρώνει κανονικά. Ο κ. Χατζή Μεμίς τονίζει ότι είναι «υπέρ της ρύθμισης να πληρώνουν το 20% του αρχικού ποσού για να νομιμοποιήσουν τα κτίσματά τους. Και θα έπρεπε όλα τα κόμματα να το υπερψηφίσουν», σημειώνοντας και αυτός τους λόγους για τους οποίους αναγκάστηκαν πολλοί μειονοτικοί να χτίσουν αυθαίρετα σπίτια.
-Μειονοτικά σχολεία
Για τα μειονοτικά σχολεία στη Θράκη ο κ. Μπαράν εξηγεί ότι «η μειονότητα έχει το δικαίωμα να έχει τα δικά της εκπαιδευτικά κέντρα. Το 60% των μαθητών της μειονότητας πηγαίνουν σε μη μειονοτικά σχολεία, αυτό δεν μας πειράζει. Το θέμα είναι ο μειονοτικός να έχει το δικαίωμα της επιλογής να πάει σε μειονοτικό δίγλωσσο σχολείο ή σε σχολείο ελληνικό. Το υπουργείο Παιδείας έπρεπε να είχε ιδρύσει και άλλα σχολεία, καθώς τα υπάρχοντα δεν καλύπτουν τις ανάγκες». Κατά τον κ. Εμίνογλου, «τα υπάρχοντα δημοτικά μειονοτικά σχολεία είναι αρκετά. Αυτό που χρειάζεται είναι σε μεγάλους δήμους να υπάρχουν γυμνάσια και λύκεια δίγλωσσα. Τα δίγλωσσα γυμνάσια είναι λίγα όπως και νηπιαγωγεία». Ο κ. Καρά Γιουσούφ, από την άλλη, επισημαίνει: «Δεν είμαι της άποψης να υπάρξουν περισσότερα δημοτικά μειονοτικά σχολεία αλλά τα υπάρχοντα να αναβαθμιστούν και η εκπαίδευση να είναι ισάξια των υπολοίπων δημόσιων σχολείων. Υπάρχουν δάσκαλοι οι οποίοι έχουν τελειώσει την Ειδική Παιδαγωγική Ακαδημία της Θεσσαλονίκης. Εμείς είμαστε υπέρ της κατάργησής της και της ίδρυσης μιας εκπαιδευτικής σχολής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης. Επίσης να έρχονται εκπαιδευτικοί από την Τουρκία για να γίνει πιο σωστά η εκμάθηση της τουρκικής γλώσσας». Τονίζει επίσης την ανάγκη να υπάρξουν δίγλωσσα νηπιαγωγεία.
Σύμφωνα με τον κ. Καραμπουγιούκογλου οι συνθήκες δεν είναι οι ιδανικές στα μειονοτικά σχολεία ενώ υπάρχουν μόνο δύο μειονοτικά Γυμνάσια. Προτείνει να υπάρξει επαρκής αριθμός μειονοτικών και ελληνόφωνων σχολείων και να επιλέγουν οι γονείς πού θα στείλουν τα παιδιά τους. Και κ. Χατζή Μεμίς επισημαίνει τον μικρό αριθμό μειονοτικών σχολείων, κυρίως Γυμνασίων. Για την κατάσταση των σχολείων ο κ. Χατζή Μεμίς δίνει το εξής παράδειγμα: «Το κτίριο στο οποίο στεγάζεται το μειονοτικό γυμνάσιο και λύκειο της Ξάνθης είναι ένα παλιό καπνομάγαζο. Εκεί φοίτησα κι εγώ, το κτίριο είναι από ξύλο και εάν πάρει μία φωτιά, θα καούν 450 παιδιά μαζί με τους καθηγητές, θα πέσει το κτίριο μέσα σε δύο λεπτά. Το υπουργείο Παιδείας δεν κάνει τίποτε απολύτως, ενώ εμείς τους βρήκαμε άλλα κτίρια όπου εναλλακτικά μπορεί να στεγαστεί το σχολείο».
*Επισημαίνεται ότι ζητήθηκε από τον υποψήφιο βουλευτή του ΛΑ.Ο.Σ. στην Ξάνθη, Αχμέτ Εργύν να πει τη γνώμη του, όμως δεν επιθυμεί να μιλήσει σε δημοσιογράφους. Ζητήθηκε και από τον κ. Ιλχάν Αχμέτ, υποψήφιο με τη ΔΗ.ΣΥ στη Ροδόπη, να απαντήσει σε σχετικά ερωτήματα, όμως μόλις αντιλήφθηκε τη φύση των ερωτήσεων αρνήθηκε να συνεχίσει. Ο υποψήφιος της ΝΔ στην Ξάνθη, Αδνάν Πετσενίκ, ενώ αρχικά δέχτηκε να μιλήσει, μόλις ερωτήθηκε αν είναι τουρκική η μειονότητα δεν θέλησε να απαντήσει σε ερωτήσεις. Η επικοινωνία με τον υποψήφιο του ΚΚΕ δεν κατέστη εφικτή.
Της Κατρίν Αλαμάνου
0 ΣΧΟΛΙΑ:
Δημοσίευση σχολίου